GS Brabant: slechts beperkte sturing op agrarisch landgebruik mogelijk

GroenLinks, Partij van de Arbeid, D66 en SP in de provincie Noord-Brabant maken zich zorgen over het veranderend grondgebruik in de provincie en hebben daarover schriftelijke vragen gesteld aan Gedeputeerde Staten van de provincie. De in hun ogen gewenste ontwikkeling dat de nodige melkveehouders stoppen, zodat de stikstofuitstoot omlaag gaat, heeft namelijk een ongewenst neveneffect. Uit een artikel in het Eindhovens en Brabants Dagblad blijkt namelijk dat het grasland van stoppende melkveehouders in de bufferzones van beschermde natuurgebieden in sneltreinvaart in handen komt van akkerbouwers en tuinbouwers. ‘Met vaak intensieve teelten, die (veel) meer beregening en bestrijdingsmiddelen vragen dan gras’, aldus valt in de krant te lezen.

Akkerbouw toegenomen

GS erkennen dat er sprake is van veranderend grondgebruik en dit ook inzichtelijk is via cijfers van het CBS. ‘In de periode vanaf 2015 tot nu blijkt dat de totale hoeveelheid landbouwgrond (cultuurgrond) in de provincie gestaag afneemt. Het areaal grasland en voedergewassen, dat vooral ten dienste van de melkveehouderij staat, is tussen 2018 en 2019 afgenomen. Het areaal akkerbouw is in dezelfde periode juist toegenomen. In de jaren daarvoor en daarna blijft deze verdeling relatief stabiel.’

Nog weinig animo

GS melden dat er tot nu toe weinig animo is onder boeren om grond aan te kopen in het kader van de Lbv- en Lbv-plusregeling om deze ontwikkeling tegen te kunnen gaan. Er zijn tot nu toe 129 verzoeken gedaan voor zaakbegeleiding in het kader van de Lbv- en Lbv-plusregeling, maar er zijn nog geen agrarische gronden aangekocht.’ Het college meldt daarbij voortdurend haar zorgen te hebben geuit bij het Rijk over het gegeven dat grondverwerving geen deel uit maakt van de beëindigingsregeling Lbv- en Lbv-plus en de eerdere beëindigingsregelingen. ‘Dit heeft ten eerste te maken met het staatssteunkader: die staat de koppeling van grondverwerving aan de regelingen in hun huidige vorm niet toe. Ten tweede, de regelingen van het Rijk zijn gericht op de vermindering van stikstofdepositie. Aankoop van grond draagt daar niet direct aan bij en is daarom geen onderdeel van de regelingen. Het ligt niet in de lijn der verwachting dat het Rijk hier een andere koers gaat kiezen.’

Belastingtechnisch gunstiger

Maar GS zien nog een ander probleem. ‘Na bedrijfsbeëindiging moeten boeren belasting afdragen over de winst van hun bedrijf. De verkoop van grond valt hier ook onder. Het is voor agrariërs meestal belastingtechnisch gunstiger hun bedrijf zonder veehouderij voort te zetten en de grond niet te verkopen. De grond levert meer op wanneer deze wordt ingezet voor akkerbouw of andere teelten dan gras. Mogelijk bieden de langjarige gelden voor ecosysteemdiensten uit het hoofdlijnenakkoord hier mede een oplossing. Hiervoor zetten we in op lobby richting het Rijk.’

Extensivering

GS melden verder zich wel in te zetten voor extensivering van melkveehouders, maar ook hierin nog weinig te kunnen sturen, behalve het verbod op het gebruik van kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen op provinciale pachtgronden rond Natura 2000-gebieden. ‘Wel stimuleren wij de melkveehouders daartoe via de Brabantse Biodiversiteitsmonitor voor Melkveehouderij (BBM).’ GS melden verder dat biologische en natuurinclusieve veehouders voorrang krijgen bij pachtgronden.

Programma Landelijk Gebied

Het College meldt tot slot de komende tijd mogelijkheden te onderzoeken om te kunnen sturen op het gewenste grondgebruik. ‘Wij denken daarbij aan onder andere het Brabants Programma Landelijk Gebied, de Brabantse Ontwikkelaanpak Stikstof 2.0, het Addendum Regionaal Water en Bodem Programma, de KRW Impuls, de Uitvoeringsagenda Landbouw en Voedsel en de Uitvoeringsagenda Mest.