Wetenschappelijke Klimaatraad: ‘Boeren onmisbaar om klimaatdoelen te halen’

Om de landbouw te laten bijdragen aan een klimaatneutrale en klimaatbestendige samenleving, moeten klimaat- en milieudoelen onderdeel zijn van landbouwbeleid, aldus WKR. ‘Dit is noodzakelijk vanwege de dubbele rol van de landbouw in de klimaatopgave: de grote bijdrage aan de uitstoot van broeikasgassen en de kwetsbaarheid voor de gevolgen ervan.’ Dit komt bijvoorbeeld door structureel meer droge en natte periodes. ‘En tegelijkertijd zijn boeren belangrijk voor het beheer van natuur, bodem en water om de strijd met klimaatverandering aan te gaan.’

Jan Willem Erisman, voorzitter van de WKR en lid van de commissie die het advies heeft voorbereid reageert op het rapport: „Zonder perspectief, zoals duidelijkheid over de kaders en consistent beleid, kunnen boeren hun bijdrage aan een klimaatneutrale en -bestendige samenleving niet leveren. Politiek van links tot rechts, vertegenwoordigers binnen de sector, boeren zelf en ook burgers; iedereen is het erover eens: we moeten toe naar een duurzame land- en tuinbouw. Toch komt beleid hiervoor niet van de grond.”

Niet alleen financieel

Het perspectief dat de boeren moeten hebben om te kunnen bijdragen gaat volgens de WKR verder dan alleen financieel en economisch, het verdienmodel. ‘Het gaat óók over langetermijn-duidelijkheid en doelen, het kunnen voeren van eigen regie, waardering en erkenning, en eerlijke verdeling van de opgaven en opbrengsten door de hele keten. Op al deze aspecten schiet beleid tekort en zo komt een duurzame landbouw en een klimaatneutraal en -bestendig Nederland niet dichterbij. Daarnaast blijven boeren in de toekomst belangrijk voor voedselvoorziening, sociale samenhang en werkgelegenheid op het platteland’, aldus WKR.

Vijf aanbevelingen

De WKR doet het kabinet vijf aanbevelingen, die in samenhang dit brede perspectief voor boeren moeten vormen:

1. Stel voor de korte en lange termijn kaders en doelen voor de landbouw, onder meer op het gebied van klimaat en milieu. Deze kaders en doelen geven duidelijkheid en zijn nodig als basis voor doelsturing. 
2. Betrek boeren(vertegenwoordigers) nauw bij de besluitvorming over de toekomst van de landbouw. Dit kan door de verschillende landbouwsectoren te vragen hoe ze zelf invulling willen geven aan het behalen van de klimaat- en milieudoelen, en dit mee te nemen in verder overleg met andere betrokken partijen. Werken aan het herstel van onderling vertrouwen is hierbij een eerste voorwaarde. 
3. Voer gericht beleid om voor duurzaam geproduceerde land- en tuinbouwproducten een groeiende en rendabele afzetmarkt te organiseren.  
4. Ondersteun boeren zowel financieel als met begeleiding bij het omschakelen naar een bedrijfsvoering die past binnen de bovengenoemde kaders voor klimaat en milieu. 
5. Investeer in initiatieven die de samenwerking tussen boeren en consumenten en tussen boeren onderling bevorderen.

Herstel vertrouwen

In de eerste plaats is herstel van vertrouwen cruciaal om op de lange termijn, ook na 2030, klimaatdoelen te halen. Dit blijkt uit het briefadvies ‘Boeren in een veranderend klimaat’ van de Wetenschappelijke Klimaatraad.