NAV: telers die nek uitsteken voor Milieukeur wel belonen
Het verbaasd Van der Heide overigens wel dat beide organisaties in de zomer van 2016 afspraken hebben gemaakt en dat NAV sindsdien niets meer heeft gehoord over de voortgang. “Tot vandaag zijn er geen telers bij betrokken en die moeten het toch uitvoeren.” De initiatiefnemers kondigden destijds aan proeven op te willen zetten in onder andere aardappelen, spruiten, appels, peren en aardbeien.
Inspanningen belonen
In een reactie stelt de akkerbouwvakbond dat ze graag wil meewerken aan de proeven, onder de voorwaarde dat Albert Heijn zwart op wit vastlegt, dat deze voor dergelijke producten een kostendekkende prijs gaat betalen. Extra inspanningen moeten worden betaald. “Zelf heb ik tien-vijftien jaar geleden aardappels geteeld voor Milieukeur en daar kreeg ik toen een vergoeding voor.”
De supermarkt kan en zal een hogere prijs vragen voor producten die voldoen aan Milieukeur. “Een aantal van onze leden teelt voor fabrikant HAK. Als HAK die producten met dit keurmerk in de markt zet, staan die met hogere prijzen in de winkelschappen.”
Van der Heide werkt graag mee aan verduurzaming van de teelten. Hij stelt wel dat de hele keten daar dan aan moet meedoen en dat het hele traject transparant moet zijn. “Om het gewenste resultaat te bereiken, moeten er kosten worden gemaakt. Maar ik heb nog nergens kunnen ontwaren, dat er over een prijs gesproken wordt.”
Opbrengstderving?
Een gewas telen volgens de normen van Milieukeur, dus met lagere doseringen dan bij een gangbare teeltwijze, hoeft volgens de NAV-bestuurder niet bij voorbaat een lagere opbrengst te geven. “Dat niet, maar je loopt wel meer risico.”
Gewasbescherming wordt ook nu alleen toegepast als het noodzakelijk is. “Niemand spuit voor zijn plezier, alleen al vanwege de kosten. Wat we nu vaak doen is preventief spuiten tegen schimmels en insecten.” In een gunstig jaar kan dit minder zijn, maar als het weer ongunstig is, kan het niet zonder grote opbrengstderving. “Neem aardappelen. Als die toch worden gespoten, kunnen dan niet meer als Milieukeur in de winkel van Albert Heijn. De vraag is waar ze de Milieukeuraardappelen dan vandaan halen, want in België en Duitsland zal het probleem vergelijkbaar zijn.” Van der Heide zegt overigens wel groot respect te hebben voor de biologische telers. “Het is alleen dat die nog maar 3 procent van het volume inbrengen en dan kom je tekort bij een grotere vraag.”
Geïntegreerde teelt
Albert Heijn en Natuur en Milieu kondigden medio 2016 aan dat het gebruik van 28 werkzame stoffen, die volgens de maatlat van het CLM het meest schadelijk zijn voor het milieu, voor 2019 zouden moeten worden ‘uitgefaseerd’. De opzet van de proeven is om de hoeveelheid werkzame stof per hectare terug te dringen, te onderzoeken welke gewasbeschermingsmiddelen in de verschillende teelten onmisbaar zijn en of er alternatieven zijn. Het criterium van hoeveelheid werkzame stof vindt de NAV-bestuurder ‘een beetje achterhaald’. “Want 1 gram van middel A kan 50 keer schadelijk zijn dan 1 gram van middel B.”
Hoe nu verder?
Van der Heide wijst erop dat de vorderingen die de afgelopen jaren op het gebied van de geïntegreerde teelt zijn gemaakt, niet moeten worden uitgevlakt. “Er wordt gewerkt aan rassen die resistent zijn tegen aantastingen, er zijn meer mogelijkheden van mechanische onkruidbestrijding en soms kun je gewasschade voorkomen door plaatselijke bestrijding. Het gaat er voor de teler om: wat zou op mijn perceel het beste werken en wat past het beste bij mijn teelt.”
Hoe nu verder? “Het lijkt me wel een logische stap dat Albert Heijn met de telers in gesprek gaat”, stelt Van der Heide. “Want zij zijn degenen die het moeten uitvoeren. En dan zeg ik nogmaals dat telers die hun nek uitsteken, wel een vergoeding moeten krijgen. Want als zij zo bijdragen aan een milieuvriendelijker product, komt dat ook de consument ten goede.”
Tekst: Henny Lenkens
Beeld: Fotoarchief Akkerwijzer
