Gelten met 10 weken op zeugenbedrijf
De aanvoer en opfok van gelten en instroom in de zeugenstapel zijn vaak een ondergeschoven kindje op een doorsnee zeugenbedrijf. Het is zaak dat gelten op tijd aanwezig zijn op het bedrijf. „Het beste is een leeftijd van tien weken”, stelt Karien Koenders van Topigs Norsvin tijdens de Pigbusiness oktober thema-avond in Ons Boerenerf in Nederweert-Eind. Zij onderstreept dat het fokken van gelten een vak apart is dat je als zeugenhouder er niet even bij doet.
Aandoeningen vleesvarkens
Volgens Koenders tonen vleesvarkens aandoeningen die vaak zijn terug te voeren op de de instroom van gelten. Koenders: „Goede gelten zijn gezond, sociaal en groeien goed.” Gelten in quarantaine en/of zonder adaptatie kunnen een bron zijn van infecties die de hele stal besmetten. Zo is Microplasma vaak een probleem. Uit een Amerikaans onderzoek blijkt dat varkens dit 200 dagen uitscheiden. Koenders: „Daarmee worden dus ook de biggen besmet.” Vervolgens is alles uit balans tot aan de vleesvarkens toe. De bron van een dergelijke ziekte is volgens Koenders veelal terug te voeren op het gehanteerde huisvesting-systeem. „Veelal is er geen speciale ruimte beschikbaar voor de gelten. Mijn advies is dan ook om bij een stal je niet puur te richten op een volledige bezetting, maar ook een aparte ruimte voor de gelten te reserveren”, aldus Karien Koenders. Om de luchtwegen van de gelten vrij te houden, adviseert ze de quarantainestal te voorzien van oude kauwtouwen en jute zakken afkomstig uit de andere stallen.
Quarantaine/adaptatie
Kortom: om de kans op ziekte-insleep bij aanvoer van gelten te verkleinen zijn een goede quarantaine en adaptatie nodig. Quarantaine is het tijdelijke afzonderen van de (aangevoerde) gelten van de rest van het bedrijf. De gelten kunnen namelijk besmet zijn met ziektekiemen die (nog) niet op het bedrijf aanwezig zijn. In de periode van zes weken die voor een quarantaine periode staat wordt gekeken of de dieren ziek worden en kan er onderzoek gedaan worden naar welke ziektekiemen de gelten bij zich hebben. Het is van groot belang dat de stal of afdeling voor quarantaine (en adaptatie) volledig gescheiden is van de rest van het bedrijf. Dat wil zeggen aparte luchtinlaat, putten, afzonderlijke toegang via hygiënesluis, eigen laarzen en kleding, materialen, etc. Na de periode van quarantaine volgt een periode van adaptatie: de gelten gaan zich aanpassen aan het bedrijf. Dit is niet alleen aanpassen aan de ziektekiemen van het bedrijf maar ook aan de omstandigheden. Aanpassen aan ziektekiemen die op het bedrijf aanwezig zijn gaat bij voorkeur via vaccinatie. Een goed vaccinatieschema voor de gelten is essentieel, zodat deze bij inzet in zeugenstal goed beschermd zijn tegen de op het bedrijf aanwezige ziektekiemen.
