'Full spectrum daglicht dat van kleur kan wisselen ideaal'
Dat vertelde gastspreker Helmus Torsius woensdagavond 29 juni tijdens de Pluimveeweb thema-avond Huisvesting voor leghennen in het Brabantse Handel waar ruim 75 bezoekers op af kwamen. Torsius houdt samen met zijn vrouw Pea en zoon Bert op vier locaties scharrel-, biologische en opfokhennen in het Gelderse Putten.
De leghennenhouder testte de afgelopen drie jaar verschillende typen en sterktes verlichting en heeft goede ervaringen met full-spectrum daglicht van 60 lux. In zijn biologische stal voor 20.000 hennen werkt de leghennenhouder met multicolour LED licht van Veko, welke hij om kan zetten van wit naar groen, rood of blauw licht.
Groen licht
De afgelopen koppel ontving hij in die stal hennen waar vanaf de opfok al fors pikkerij in zat. Om de pikkerij te verminderen nam hij een aantal maatregelen. Zo krijgen de hennen nu s morgens wit licht, in de middag geel licht en in de namiddag groen licht van circa 30 lux. Van het groene licht worden de hennen rustiger en is er minder lawaai in de stal.
Bovendein krijgen de hennen 10 gram voer per hen per dag uit de sleepketting-voergoot in de scharrelruimte. Verder strooit hij ook voer in de scharrelruimte. Daarvoor hangt er een voerlijn (zonder voerpannen en) met kleiner gemaakte gaten boven de scharrelruimte zodat over de hele lengte voer gestrooid wordt. De hennen zijn hier de hele middag mee druk. Die afleiding zorgt bovendien voor grondgedrag pikgedrag omdat de hennen ondertussen in het strooisel scharrelen.
Dankzij deze maatregelen wist Torsius de pikkerij sterk te verminderen, waardoor de uitval relatief beperkt bleef (2 procent extra).De leghennenhouder hoorde ook al verhalen waar het echt mis ging en de uitval opliep naar 20 procent of meer.
60 lux
Op zijn thuislocatie testte Torsius full-spectrum daglicht lampen met ionisatie. Hij is hier zo tevreden over dat hij deze lampen van FreshlightAgri in drie stallen inbouwde. De leghennenhouder werkt nu met een lichtsterkte van 60 lux. Onze ervaringen met deze lampen en lichtsterkte zijn goed. De hennen zijn rustiger, het aantal grondeieren is minder en de productie is goed.
In het begin was hij bang dat het fout zou gaan. Hij was bang voor te fel licht. Vroeger hield Torsius een lichtsterkte van maximaal 20 lux aan, waardoor er vooral in het systeem veel donkere plekken waren. Nu heb ik de lichtsterkte naar 60 lux verhoogd en zijn er geen donkere plekken meer in het systeem.
Puur voor de ionisatie zou hij de lampen van FreshlightAgri echter niet kopen. Vanwege de stofreductie heb ik wel zeer helder licht in die stal. Alleen zijn de lampen nogal duur en heb ik niet het idee dat de technische resultaten verbeteren door de ionisatie. Daarvoor zouden er volgens Torsius veel meer ionisatielampen in moeten hangen omdat er zeer veel lucht in de stal wordt verplaatst door de ventilatoren.
Meerdere factoren
Al met al vindt Torsius verlichting een heel belangrijk aspect bij onbehandelde hennen, maar wel in combinatie met een hele hoop andere factoren, zoals voeding, grondstoffenkeuze en opfok. Al deze factoren moeten volgens Torsius goed zijn om met een gerust hart onbehandelde hennen te gaan houden en te kunnen blijven houden.
Zo denkt de leghennenhouder dat de voersamenstelling en -structuur voor onbehandelde hennen anders moet. In biologisch leghennenvoer worden sojaschilfers gebruikt in scharrelleghennen voer sojaschroot. Bovendien bestaat biologisch leghennenvoer in tegenstelling tot scharrelleghennenvoer uit GMO vrije grondstoffen. Dat zijn volgens Torsius voorbeelden waar voerfabrikanten naar moeten kijken
Het bieden van afleiding is volgens Torsius ook van groot belang. Zo plaatst hij voordat een koppel in de stal arriveert pikblokken van gipsbeton en luzernebalen om de hennen afleiding te bieden en pikkerij tegen te gaan. De pluimveehouder doet dit bewust voordat de hennen komen omdat in begin van de koppel de kans op pikkerij volgens hem het grootste is. Het verplaatsen van de hennen is een stressmoment.
Darmgezondheid
Luzerne biedt volgens de pluimveeehouder ook een ander voordeel. Als ze nauwelijks aan de luzernebalen pikken, zit het qua darmgezondheid wel goed. Maar wanneer ze de luzernebalen snel wegpikken zijn er problemen qua darmgezondheid en moet bijvoorbeeld de voersamenstelling aangepast worden.
Volgens de leghennenhouder is het van groot belang dat de opfok- en legstal op elkaar aansluiten omdat kippen behoefte hebben aan gewenning. Als je pikblokken en luzerne verstrekt in de opfok moet dat in de legstal ook omdat de hennen dat gewend zijn. Ook moeten lichtschema en sterkte in de opfok en legstal op elkaar aansluiten, noemt hij voorbeelden. De bezoekers van de thema-avond Huisvesting voor leghennen waren enthousiast over het eerlijke en evenwichtige verhaal van Torsius.
