De blinde vlek

Sinds september is kringlooplandbouw het onderwerp van gesprek op vele vergaderingen en zelfs aan de keukentafel bij boeren thuis. September was het moment waarop Carola Schouten haar lang verwachte visie op de toekomst van de landbouw presenteerde. Haar letterlijke woorden waren 'ik heb met velen van u gesproken en gehoord dat u mij gevraagd hebt om een stip op de horizon te zetten. Een stip op de horizon zodat u weet waar u zich op moet richten de komende jaren. Wel dat heb ik gedaan middels deze visie, een visie die uitgaat van kringlooplandbouw'.

Enthousiast

Ik ben eigenlijk best enthousiast over deze visie. Natuurlijk is er nog van alles op aan te merken. Zo vind ik dat natuur en landschap onvoldoende benoemd worden in de visie, maar al met al geeft het een duidelijke richting aan de ontwikkeling van de landbouw in Nederland. De visie is echt een trendbreuk met wat haar voorgangers hebben gedaan, of misschien moet ik zeggen juist niet gedaan hebben. Voor nu heb ik even een blinde vlek voor datgene wat er niet in de visie staat en richt ik me vooral op de kansen die ik er in zie. Er zijn namelijk twee heel belangrijke redenen om aan de slag te gaan met kringlooplandbouw, de eerste is markt en de tweede is draagvlak.

Markt

Het succes van de Nederlandse landbouw is gebaseerd op het feit dat wij een kwalitatief onderscheidend product kunnen leveren tegen een redelijke prijs. Die voorsprong wordt per dag kleiner en als die verdwenen is gaan we het verliezen op basis van onze hogere kostprijs. We moeten ons dus gaan onderscheiden op een ander aspect dan de kwaliteit van het product. De marktvraag verandert ook. Milieu, klimaatneutraal, biodiversiteit en dierenwelzijn: dat zijn de factoren waarmee we ons moeten onderscheiden in de toekomst om ons marktaandeel te behouden. Deze zaken passen allemaal in de visie van Carola Schouten als het gaat om de ontwikkelrichting van de landbouw.

Draagvlak

Er zijn nog minder dan 60.000 boeren actief ten opzichte van een 17 miljoen Nederlanders: deze cijfers geven op zich al aan dat we ons heel erg bewust moeten zijn van hoe de burger naar ons kijkt. En hoe de burger onze manier van boeren en ondernemen ervaart. In een overvol land moet ons de ruimte gegund worden om boer te zijn. Die ruimte kunnen we niet afdwingen. Dus moeten we zorgen dat we als boeren niet alleen voedsel produceren maar ook landschap, natuur en biodiversiteit waarbij we geen afwenteling meer hebben van meststoffen of gewasbeschermingsmiddelen op het milieu. Ook dit wordt benoemd in de visie en gezien als een verantwoordelijkheid van de sector samen met de maatschappij.

Natuur inclusieve kringlooplandbouw

Zoals ik al zei: natuur, landschap en biodiversiteit zijn een beetje onderbelicht in de visie. Eigenlijk zou de minister moeten spreken van een natuurinclusieve kringlooplandbouw. Dan heeft ze pas echt alle aspecten te pakken die we nodig hebben voor de landbouw van 2030. Maar nu ben ik, wil ik, alleen maar even tevreden zijn met een minister die een trendbreuk met het verleden durft aan te kondigen en daarbij een helder beeld heeft van de toekomst.

Zeker tijdens feestdagen, onder de kerstboom, koester ik nog even mijn blinde vlek voor de onvolkomenheden in de visie en ga ik lekker plannen maken voor een echte natuurinclusieve kringlooplandbouw!