Spanning stikstofregels blijft voorlopig hangen boven markt

Drie milieuclubs stonden donderdag in Den Haag tegenover drie provinciebesturen (Noord-Brabant, Limburg en Gelderland) die natuurvergunningen verlenen. Volgens de milieugroeperingen is de PAS nog altijd in strijd met de Europese Habitatrichtlijn en heeft de Raad van State geen andere keus dan de PAS af te schieten. Het ontbreekt aan harde wetenschappelijke bewijzen dat uitstootverlagende systemen zoals luchtwassers en stalsystemen ook echt helpen om de ammoniak omlaag te krijgen, zegt de milieubeweging. Het Europese hof legde er juist de nadruk op dat dit bewijs er moet zijn. De uitspraak van de Raad van State kan nog maanden op zich laten wachten vanwege de complexiteit van de regeling, zei voorzitter Bart Jan van Ettekoven donderdagavond aan het eind van een lange zittingsdag.

Europese Habitatrichtlijn

De Raad van State stelde in 2017 zogeheten prejudiciële vragen aan het Europese Hof in Luxemburg of de PAS in overeenstemming is met de Europese Habitatrichtlijn. Uit de antwoorden uit Luxemburg blijkt dat het Hof in principe akkoord is met de PAS-aanpak, zolang de effecten van de PAS-vergunningen wetenschappelijk gegarandeerd worden. Volgens de milieuclubs ontbreken die garanties dus en gaan de provincies die met de PAS werken, teveel uit van aannames en hypotheses. Woordvoerders van de provincies en het ministerie van Landbouw zeggen dat het moeilijk is exact te voorspellen is hoe de effecten van de PAS-vergunningen in de loop van de jaren zullen gaan uitpakken. De overheden gaan echter uit van een afnemende groei van de stikstofuitstoot. Daardoor zou er ruimte kunnen komen voor individuele veehouders om uit te breiden.

Vergunning inleveren

Met gebruikmaking van die ruimte verleende de provincie Noord-Brabant in 2015 aan zes veehouders rond de Peel natuurvergunningen. Daar moet de Raad van State uitspraak over doen. De veehouders lopen de kans hun vergunning geheel of gedeeltelijk te moeten inleveren. Tenzij de Raad van State de PAS-aanpak goedkeurt.

De Raad van State moet ook vier handhavingszaken onderzoeken uit de provincies Limburg en Gelderland. Deze vier veehouders zouden meer stikstof veroorzaken dan ze mogen doordat ze hun vee weiden en hun grasland bemesten. Volgens de milieuclubs stoten de bedrijven daardoor meer stikstof uit dan volgens hun vergunning mag. Dat komt omdat de natuurvergunningen zijn verleend voor uitstoot uit de stal en niet voor uitstoot vanuit de open lucht. Als de dieren dichtbij een natuurgebied staan terwijl de stal bijvoorbeeld verder weg staat dan komt er volgens de milieuclubs meer stikstof in de natuur terecht dan beoogd.

Kleine uitstoot

Een ander punt dat bij de Raad van State op tafel ligt betreft de zogeheten kleine uitstoot van 0,05 mol per hectare natuur. Deze kleine uitstoot kan het gevolg zijn van een bedrijfsuitbreiding van een veehouderij in de buurt van een Natura 2000-gebied. Deze kleintjes moeten vergunningsvrij zijn, vindt de overheid. De tegenstanders verzetten zich omdat veel kleintjes een substantiële toename van de stikstofuitstoot veroorzaken, aldus Valentijn Wösten van milieuclub Mob.