‘Een ‘waterhouderij’ wordt onderdeel van de boerderij’

Het idee van de proef, die tot december 2020 loopt, is dat het drainwater wordt opgevangen en weer wordt geïnjecteerd in de al zoete ondergrond. Kennisinstelling KWR Watercycle Research Institute neemt de uitvoering van de proef op zich in samenwerking met Van Hootegem. Provincie Zeeland is de opdrachtgever.

Proefboringen

De proef zit nog volop in de onderzoeksfase. Er worden proefboringen gedaan op het 25 hectare grote perceel waar het drainagesysteem moet komen te liggen. Van Hootegem: „In de loop van juli hopen we uit de proefboringen conclusies te kunnen trekken over waar het systeem moet komen te liggen en op welke diepte. Het is de bedoeling dat het systeem er voor 1 oktober ligt zodat we deze winter het water kunnen infiltreren.”

Het drainagesysteem zorgt ervoor dat in de winter het water wordt weggevoerd door het in de diepere zandlaag van het perceel te pompen. Het water wordt hier vastgehouden. „In de zomer pompen we het water weer op. Het is een mooie en efficiënte manier van water toedienen en een goed alternatief voor het beregenen met haspels. Voor de planten is het ook beter want die krijgen niet ineens een hele plens water te voorduren.” Het drainagesysteem op het perceel is gesloten. Dat wil zeggen dat het water niet afgevoerd wordt naar een sloot maar weer opnieuw in het systeem wordt gebracht. „De drainagebuizen komen uit op één verzamelbuis. Deze komt vervolgens weer uit in het pomphuis. Het pomphuis wordt geplaatst in een zeecontainer op het perceel”, aldus Van Hootegem.

Zoetwaterbel

Van Hootegem heeft zelf het initiatief genomen voor deelname aan de praktijkproef. Hij beoogt met de aanleg van het drainagesysteem dat zijn bedrijf beter bestand wordt tegen droogte maar ook tegen grote hoeveelheden neerslag. „Vorig jaar zomer was het extreem droog in Zeeland terwijl we in het voorjaar te kampen kregen met grote hoeveelheden neerslag. Beide hebben geleid tot flinke schade voor ons bedrijf.”

„Je moet proberen water te hebben op je bedrijf maar ook het water houden op je bedrijf”, vindt Van Hootegem. „Er zit een zoetwaterbel onder ons bedrijf. Dat water kun je natuurlijk onttrekken maar het is dan de vraag of je wel voldoende aanvoer krijgt van nieuw water. Daarnaast wordt het zoete water dat we onttrekken omgezet naar zout water. Normaal gesproken zou de zoetwatervoorraad zich in de winter wel weer kunnen aanvullen maar de kleilaag is hier zo dik dat natuurlijke infiltratie lang duurt. Daardoor kan verzilting optreden.”

Risico

De praktijkproef maakt onderdeel uit van de Proeftuin Zoet Water. Dit is een programma dat onderzoek doet naar hoe de balans tussen de zoetwaterbehoefte en een beschikbaarheid van zoet water in de toekomst gewaarborgd wordt. Hiervoor werken onder meer de provincie Zeeland, waterschap Scheldestromen en ZLTO samen.

Verschillende overheden financieren het onderzoeksdeel van de proef voor een totaal bedrag van 247.750 euro. Hiervan financiert het Rijk de helft. De provincie Zeeland (73.775 euro), gemeente Reimerswaal (12.100 euro) en Waterschap Scheldestromen (38.000 euro) leveren ook een financiële bijdrage. Van Hootegem is verantwoordelijk voor de aanschaf van de zogenoemde ‘hardware’, zoals pompen en drainagebuizen. „Het is een investering met een bepaald risico. Je weet niet of je het gewenste resultaat behaalt. Maar als ik dit vergelijk met de schade die ik vorig jaar heb opgelopen dan neem ik het risico.” Hij gaat bekijken of hij een beroep kan doen op subsidie voor de financiering van de hardeware.

Klimaatverandering

Van Hootegem is enthousiast over de proef. „Ik hoop dat we een prachtige ‘waterhouderij’ kunnen ontwikkelen dat ons bedrijf robuust maakt voor het veranderende klimaat.” Hij verwacht niet dat het systeem dat wordt getest tijdens de proef hèt systeem is voor de provincie. „Ik denk dat het een van de systemen wordt. Elk gebied en elke grondsoort heeft zo zijn eigenaardigheden. Het mooiste zou zijn dat alle bedrijven in Zeeland zoet water kunnen bufferen zodat er genoeg is voor iedereen.”