Fotoserie: Boerenemoties rond stikstofmoties in Den Bosch

Op voorschot van een debat over de Interim-Omgevingsverordening – zoals dat voor vandaag op de agenda stond van de Brabantse Provinciale Staten – werd er in de statenzaal stevig en langdurig gediscussieerd over drie moties die alle drie direct betrekking hebben op de stikstofproblematiek. Uiteindelijk kreeg alleen een motie van de coalitie die om meer tijd vraagt en een gericht plan na 1 december een meerderheid. Onder de boeren buiten de zaal leidde het tot emoties.

De motie van de coalitie – toegelicht door VVD-fractieleider Wilma Dirken – behelst vooral met een integrale aanpak te komen. „In Brabant hebben we een hele moeilijke puzzel op te lossen. Onrust neem je alleen weg door duidelijkheid te scheppen.” Ze bepleitte na het overleg van minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) met de provincies op 1 december met een totaalplan en tijdpad te komen. „Deze motie bevat alle punten die spannend zijn in relatie tot het Rijk”, reageerde gedeputeerde Erik Grashoff (GroenLinks).

Eisen of wensen?

De motie werd met een ruime meerderheid van VVD, CDA, SP, D66, GroenLinks, PvdA, PvdD en Lokaal Brabant aangenomen. Gedeputeerde Grashoff stelde bij het overleg met de minister ook de lijstjes van de boerenorganisaties mee te nemen. Hermen Vreugdenhil, die een aanzienlijke scherpere motie zag afgewezen worden, omschreef de motie van de coalitie als ‘overbodig’. Dirken (VVD) drong bij de gedeputeerde wel aan om voort te blijven maken en drong aan op behandeling op 13 december in Provinciale Staten.
Dat het CDA aanschoof bij de motie van de coalitie, wekte bij een aantal partijen in de Staten en zeker onder veel boeren daarbuiten verbazing. Met name omdat de christendemocraten een week eerder ferm een lijst van vijf eisen voor aanpassing van het Brabants beleid naar buiten bracht. Het CDA had onder andere aangedrongen op gelijkschakeling van het Brabantse met het nationale beleid, verdere opschorting van de datum voor indienen van een aanvraag voor vergunning en het niet afromen bij extern salderen. „Uw eisen van vorige week, zijn wensen geworden”, sprak SP-woordvoerder Henri Swinkels.

Verworpen

De beide andere moties, respectievelijk ingediend door CU-SGP en PVV, vonden geen genade bij de meeste fracties. In tegenstelling tot de motie van de coalitie had gedeputeerde Erik Grashoff de beide moties ontraden.
Hermen Vreugdenhil, indiener van de CU-SGP-motie, stelde daarin voor de beleidsregels in te trekken. „Die zijn te snel, onzorgvuldig en zonder communicatie gemaakt.” Volgens gedeputeerde Grashoff is het intrekken van een deel van de regels – zoals Vreugdenhil voorstelde – technisch niet mogelijk. Dat enkele andere provincies punten intrekken (afroming saldering), omschreef Grashoff als „uiterst onverstandig”.
Pogingen van Hermen Vreugdenhil (CU-SGP) om het CDA achter zijn motie te krijgen, slaagden niet. Wel vroeg CDA-fractieleider Ankie de Hoon aan de gedeputeerde „hoe kunnen we voorkomen dat we niet allemaal regels opstapelen”. De afroming bij saldering is volgens Vreugdenhil „exact het punt waar veel boeren tegen te hoop lopen”. Op een vraag van De Hoon of er geen compensatie tegenover moet staan, zei Grashoff: „Wij zien hiertoe geen aanleiding”. Tegen 14 voorstemmers, stonden 38 tegenstemmers.
De motie van PVV, verdedigd door Maikel Boon, kreeg nog minder steun. Hij omschreef het innemen van latente ruimte bij het salderen als ‘diefstal’. CDA-voorvrouw Ankie de Hoon zei wel ‘in lijn’ met dit voorstel te staan, maar gaf de voorkeur aan een samenhangend pakket. Deze motie kreeg 11 stemmen voor en 41 tegen.

Teleurstelling

De motie van de coalitie van VVD, CDA, GroenLinks, D66 en PvdA was niet de uitkomst waar de circa 2000 boeren op grote schermen in de nevenzaal en op het buitenplein hadden gehoopt. Als onderdeel van het estafetteprotest waren ze nog massaler dan op 11 oktober naar Den Bosch gekomen. Zeker 1000 trekkers stonden rond het provinciehuis, een aantal getooid met de Friese vlag omdat de Staten van Friesland onlangs besloten om niet de koers van de andere provincies te volgen. In de ochtenduren had een aantal boeren, maar ook mensen die de natuur behartigen, zijn mening geventileerd tijdens het ‘Inspraakmoment’.
Toen de in hun ogen teleurstellende uitkomst van het debat over de drie moties bij de boeren doordrong, werd de stemming grimmiger. Trekkers werden op de stoep van het provinciehuis gestald, de ME zorgde voor een cordon. Commissaris van de Koning Wim van den Donk zei in de Statenzaal dat de zaal desnoods ontruimd zou worden, maar hij sprak tegelijk de hoop uit dat het niet zover zou komen.