‘Functies natuur en landbouw stapelen om natuurdoelen te halen’

Volgens de onderzoekers die mee hebben gewerkt aan de evaluatie liggen provincies en het Rijk achter op schema. In het Natuurpact hebben Rijksoverheid en provincies in 2013 afspraken gemaakt over de ambities en financiering van het Nederlandse natuurbeleid tot 2027. Tot nu toe is 65 procent van de doelen gerealiseerd. Tijdens een online seminar werd er doorgepraat over het rapport.

Cruciaal

Boeren die in de overgangszone zitten (in de buurt van natuurgebieden) kunnen een rol spelen in het halen van de doelen. Zij moeten dan naar een natuur-inclusievere vorm overstappen. Dan worden de functies van natuurbeheer en landbouw gestapeld. Cruciaal dus, volgens onderzoeker Folkert.

Onteigening met schadeloosstelling is ook een optie volgens de onderzoekers, maar dat ligt vaak gevoelig. Ben Haarman van LTO Noord was ook aanwezig in Den Haag en ziet onteigening van boeren totaal niet zitten. ,,Laat de boer ondernemer zijn en voedsel produceren op een manier die past bij het gebied. Er moet daarbij meer gedaan worden aan een gelijk speelveld creëren. Er moet binnen de keten meer ruimte komen voor het eerlijke Nederlandse product.”

Onteigening

Volgens Teo Wams van Natuurmonumenten is de vrijblijvendheid er intussen wel af. ,,De rol van de overheid is cruciaal om de doelstellingen te halen. Onteigening is een middel in overgangszones, maar de andere kant van de medaille is dat de boeren dan wel volledig schadeloos moeten worden gesteld.”

Wams ziet geen onwil bij boeren vlakbij natuurgebieden. ,,Het is niet fijn voor een boswachter en ook niet fijn voor een boer als ze op tien meter van elkaar moeten werken. Een zachtere overgang kan daarbij helpen. Het debat is gepolariseerd, boeren zijn vaker bereid mee te werken dan dat we soms denken.”

Alle aanwezigen waren het erover eens dat als de landbouw omschakelt naar een natuur-inclusievere vorm daar wel een prijs tegenover staat. De hele maatschappij moet mee in deze ontwikkeling. Folkert: ,,We noemen het in het rapport niet voor niets een puzzel die iedereen aangaat. Het moet mogelijk worden gemaakt dat een boer een boterham kan verdienen als diegene is omgeschakeld. Momenteel is dat in de manier waarop wij het systeem hebben ingericht lastig te combineren, want consumenten gaan voor een goedkoop stukje vlees.”