Kesselse melkveehouder wint eerste Dutch Dairy Challenge: Hooimelk produceren als streekproduct

De jury vond het idee van Peeters op meerdere vlakken vernieuwend. Hij wil zo min mogelijk soja en maïs voeren en het hele jaar door hooi blijven voeren. Daarbij is kruidenrijk hooi de sleutel. ,,Dat is het gezondste voor de koeien."

De 8 deelnemende melkveehouders die tot de finale waren gekomen hadden zelf ideeën bedacht en uitgewerkt die passen bij de vraag ‘Hoe gaan we er voor zorgen dat we in 2050 nog steeds koeien houden?' Ze krijgen daarbij hulp van een team van experts. Het was voor het eerst dat dit op regionale schaal gebeurde, de challenge richtte zich op bedrijven in Noord-Limburg en Oost-Brabant.

De jury, bestaande uit melkveehoudster Marije Klever (NAJK), chefkok Estée Strooker (bekend van het tv-programma Masterchef) en oud-WUR-directeur Martin Scholten (adviseur voor het ministerie van LNV), hoorden de presentaties van de finalisten aan tijdens een coronaproof evenement in Cuijk (NB).

De ideeën liepen nogal uiteen. Lees hieronder een uitgebreid verslag.

Natuurgras

Bennie Aarts uit Leveroy (LB) mocht het spits afbijten. Zijn idee: Toffee Grass. Hij wil natuurgras opwaarderen tot hooi voor zijn koeien. Hij hoopt over enkele maanden het gras geschikt te hebben. ,,Dit wordt het nieuwe snoepje voor de koeien.”

Aarts perst het hooi in natte toestand. ,,Daardoor krijgt het die caramelsmaak, maar gaat het wel broeien.” Om dat te stoppen (risico op brand) probeert hij de broei gecontroleerd te laten plaatsvinden. Dat lijkt hem nu te lukken.

,,Er zijn veel koeienboeren rond De Peel die stoppen, daar komt natuur of akkerbouw in de plaats. Maar op deze manier kan grasland en dus ook melkvee behouden blijven. Zo kunnen we bijvoorbeeld de maaidatum uitstellen wat beter is voor de weidevogels.”

Ligbed van zand

Nummer twee was een melkveeduo (Mart Arts uit Overloon en Rob van Creij uit Haps). Zij zijn bezig met een ligbed van zand voor koeien. ,,Mest en zand moet gescheiden worden. Dat kan bij de bron of mechanisch. Daar hebben we wel onze gedachtes bij.”

Het voordeel van zand volgens de melkveehouders is dat het koeler en hygiënischer is. ,,Je hebt minder antibiotica nodig, want aan zand blijven minder bacteriën en schimmels kleven. Een koe krijgt meer zelfvertrouwen met een zandbed. We halen de comfort van buiten naar binnen.”

Kruidenrijk hooi (winnaar juryprijs)

Kees Peeters uit Kessel (LB) was de derde finalist. Hij wil naar een systeem waarbij hij alleen hooi voert. Hij wil hooimelk gaan verkopen als streekproduct. Hij hoopt ook dat zijn koeien ouder worden dan de ruim 8 jaar die ze nu halen. En zo meer 100.000-liter-koeien op zijn bedrijf te hebben. Daarmee won hij de juryprijs uit handen van chefkok Strooker (zie foto).

,,Kruidenrijk grasland kan soja en maïs vervangen. Ik wil mijn maïsareaal verkleinen met mijn kruidenrijke hooi. Dan is het wel de kunst om goede hooi te krijgen en dat is Nederland niet makkelijk. In Zwitserland en Oostenrijk hebben ze de kennis, ik ga daar nu mee aan de gang.”

Koeienpensioen

Rik Zeegers uit Wellerlooi introduceert ‘Loei LekkerLand’, een plek in de natuur waar zijn koeien met pensioen kunnen. ,,Mijn boerderij ligt tegen een nationaal park aan. Daar mag de melkkoe dan nog een periode lopen, wordt daar natuurbeheerder.”

Het vlees wil hij als streekproduct bij de mensen thuisbezorgen. ,,Het klinkt wat cru, maar hoe meer de consument betaalt, hoe langer de koe in dat natuurgebied kan blijven lopen.”

Terugtrekking

Finalist Peter van den Broek uit Waalre (NB) heeft zijn plan voor BoerAlsBuur uiteindelijk niet doorgezet. Hij koos ervoor om te stoppen. Het plan werd uiteindelijk te groot. Hij kon dus ook niet meer winnen, maar gaf in een video aan veel te hebben geleerd van Challenge.

Grondfonds

Nummer 6 is Emiel de Bruijn uit Haps (NB). Hij wil een grondbank oprichten om melkveehouders aan grond te helpen. ,,Onze gedachte is om niet op de stoel van de ondernemer gaan zitten, maar om te kijken wat past bij welke plek.”

Het grondfonds zoekt investeerders voor grond, in overleg met de melkveehouder. Particulieren met geld (50.000 tot 100.000 euro is de ondergrens) kunnen zich aanmelden.

Waterstof uit mest

Vader Ben en dochter Lisette Alders uit het Brabantse Overloon willen waterstof uit mest gaan winnen. Daar kunnen dan bijvoorbeeld waterstofauto’s op gaan rijden. De dikke fractie kan het land op als groeistof, nu nog voor het buitenland. Op dit moment wordt al mest verwerkt op het bedrijf in Overloon, waterstof wordt nog niet geproduceerd.

Ben Alders: ,,Waterstof kan qua kosten nog niet uit, daar ligt een opgave voor de overheid. Van biogas kan via elektrolyse waterstof worden gemaakt. Dat is onze droom.”

Experience-center (winnaar publieksprijs)

Als laatste mocht het echtpaar Mark van Lipzig en Ineke Haast uit Velden (LB). Het idee: een experience-center over voedselproductie. Ze willen zo transparant mogelijk melk produceren en alles openstellen voor belangstellenden. Ze wonnen daarmee de publieksprijs met 500 van de 1200 stemmen.

Van Lipzig: ,,Mensen weten niet meer waar de voedselproducten vandaan komen. Een boerderij is een beleving op zich. Ze kunnen een kopje koffie drinken en beleven hoe melk wordt geproduceerd.”

Haast: ,,We willen educatie van laag tot hoog onderwijs laten plaatsvinden. Kom kijken, kom voelen, ervaren en proeven. Op die manier willen we begripvorming creëren bij de consument.”

Toekomst van de sector

Onder meer FrieslandCampina en de Rabobank zijn partners van de Dutch Dairy Challenge. Tijdens het juryberaad praatten Marijn Dekkers (Rabobank) en Simone Boitelle (FrieslandCampina) over de toekomst van de sector. Daarna volgde de prijsuitreiking.

De winnende video: