Hoe kunnen Zeeuwse boeren zich voorbereiden op nieuw klimaat?

Het doel van de KasZ is om in 2050 klimaatbestendig ingericht te zijn. In de strategie staat dat de Zeeuwse landbouw, ondanks weersextremen en veranderende omstandigheden, bestaansrecht en een verdienmodel heeft, maar er moeten nog wel inspanningen en investeringen worden gedaan om een goede bodemkwaliteit en watersysteem te realiseren. Voor een deel van die maatregelen is eerder dit jaar het Zeeuws Deltaplan Zoet Water in het leven geroepen, om vraag en aanbod in het landelijk gebied meer in balans te brengen. Daarnaast worden agrariërs ook op andere manieren ondersteund om extreme weersituaties op te vangen en klimaatadaptieve maatregelen te nemen, zoals bodemverbetering, teeltveredeling en zuinig watergebruik.

Boeren moeten investeren

Het huidige watersysteem is niet toereikend voor de neerslag van de laatste jaren. Wanneer de kans op langdurige regenval en extreme buien toeneemt, kan water op de akkers blijven staan, waardoor oogsten niet mogelijk is en gewassen kunnen gaan rotten. Ook moet ingespeeld worden op langdurige droogte, zoals in de jaren 2018, 2019 en 2020 te zien was.

Wateroverlast en zoetwaterbeschikbaarheid in relatie tot biodiversiteit en stikstof worden in Zeeland nog niet gezamenlijk opgepakt. De verantwoordelijkheid om te zorgen voor een bedrijfsvoering en kwaliteit van de bodem die bestand is tegen weersextremen, ligt primair bij de agrarische ondernemer die eigenlijk moet investeren in bodembeheer, drainage, andere gewassen en watergebruik. De overheid ondersteunt de agrarische sector in de transitie naar een volhoudbare en duurzame vorm van landbouw met Ecoregelingen. Ondernemers die meer duurzaamheidsinspanningen toepassen krijgen een hogere vergoeding uit het landbouwbeleid uitgekeerd. Maar bij veel akkerbouwers staat de bedrijfsvoering al flink onder druk, zo vermeldt de KasZ, waardoor de ruimte voor investeringen beperkt kunnen zijn.

Toekomst Zeeuwse landbouw

De KasZ meldt in haar toekomstbeeld dat boeren het land dan bewerken met moderne machines, klimaatbestendige teelten verbouwen, werken op door fraaie bloemranden omgeven akkers en de natuur mede beheren. Daarvoor moeten de kansen voor het vasthouden, bufferen, bergen en aanvoeren van zoet water optimaal benut worden.

De strategie stelt ook dat in een aantal gebieden in Zeeland de verzilting, temperatuurstijging of wateroverlast zodanig zijn dat aanpassingen ontoereikend zullen zijn. Dan kan een omslag naar een andere innovatieve bedrijfsvoering of functie noodzakelijk zijn.

Er komt een platform waar onderzoeken, subsidies, publicaties en kennis over volhoudbare landbouw gedeeld kunnen worden.