Agroforestry in de praktijk: walnotenbomen in combinatie met sperziebonen

Paul den Dunnen heeft samen met zijn vrouw een biologisch bedrijf met verschillende takken in Lage Zwaluwe (NB). De hoofdtak is toch wel akkerbouw wat ze uitvoeren op 42 hectare grond. Daarnaast houden ze vleesvee (90 stieren en 10 zoogkoeien), hebben ze een camping op twee hectare en hebben 332 walnotenbomen. De eerste 182 notenbomen zijn in 2020 aangeplant, in 2021 werden nog eens 150 bomen aangeplant Den Dunnen: „met de notenbomen willen we doorgroeien naar 500 bomen zodat het rendabeler wordt om met machines te oogsten. De noten willen we in de toekomst gaan kraken en persen.”

Groente telen tussen bomen

De rijen notenbomen staan bij Den Dunnen 27 meter uit elkaar zodat Den Dunnen 24 meter te telen oppervlakte houdt. De afgelopen paar jaar heeft Den Dunnen al rode kool en sperziebonen geteeld tussen de bomen. „Daarmee doe ik ook gelijk aan strokenteelt.” Op dit moment staat er een grasklaver mengsel onder de bomen, maar na een paar jaar wil Den Dunnen ook aardappelen en wortelen telen tussen de walnotenbomen. „Vanuit de notenteelt wordt aangeraden om tien tot vijftien meter tussen de bomen te houden. Langs de slootkant heb ik wel een rij bomen waar tien meter tussen zit. Dat is eigenlijk te smal voor de koeien om lekker te kunnen grazen en je krijgt looppaden.”

Den Dunnen verwacht dat het teeltbare oppervlakte kleiner gaat worden. „Als de bomen groeien verwacht ik dat ik door schaduw misschien naar 18 meter te telen oppervlak moet gaan. Als het goed is heb ik dan ook opbrengst van de notenbomen wat dan die gemiste opbrengst weer opheft. Als het telen van andere gewassen door de invloed van bomen niet meer rendabel is blijf het misschien gewoon gras voor het vleesvee. Hoe het precies gaat uitpakken is nog even afwachten.”

Kunnen draaien met machines

Voordat de walnotenbomen de grond in kunnen moest Den Dunnen een vergunning aanvragen bij de gemeente. „Er kwam niet echt bezwaar op mijn plannen voor agroforestry. Wel moest ik halverwege de bomenrijen een stuk van 50 meter vrij houden zodat er een doorkijk was voor openheid van het landschap. Nu ik die doorkijk heb ben ik er ook blij mee omdat je een pad hebt waar je goed kunt draaien met machines.”

‘Niet te kleinschalig’

Aan het eind van het webinar geeft Den Dunnen ook een aantal tips voor boeren die willen beginnen met Agroforestry: „Hou het voor jezelf praktisch en overzichtelijk. Wil je er iets mee verdienen, ga dan ook rekenen hoeveel bomen je nodig hebt en doe het ook gelijk goed. Begin niet te kleinschalig want ik denk dat het dan te hobby-matig blijft en je er geen inkomen uit kunt halen.”

Agroforestry steeds makkelijker voor boeren

Het gesprek werd geleid door Evert Prins, die als onderzoeker van het Louis Bolk Instituut boeren en beleidsmakers ondersteund om agroforestry mogelijk te maken. Het is de verwachting van Prins dat het voor boeren steeds makkelijker gaat worden om met agroforestry aan de slag te gaan. In december is met de inzet van het Louis Bolk Instituut het Agroforestry Netwerk Nederland opgestart, wat als doel heeft om kennis te genereren en te delen en boeren met elkaar in contact te brengen.

In de video hieronder vertelt Den Dunnen meer over zijn bedrijf en over de beperkingen waar ze tegenaan lopen.

Tekst gaat verder onder video.

Tijdens de Biokennisweek vertelde Ron van Zandbrink, biologisch melkveehouder in Stoutenburg (UT), ook hoe hij agroforestry en voederhagen heeft geïntroduceerd op zijn bedrijf. Hij heeft inmiddels op 0,3 hectare fruitbomen en op 3 hectare notenbomen. Lees zijn verhaal via de link.