ZLTO in actie voor boeren die zonne-energie niet kwijt kunnen
Steeds meer boeren en tuinders overwegen te investeren in zonnepanelen op de daken van hun stallen en schuren. De ZLTO vindt dit een positieve ontwikkeling die ze van harte zegt te steunen. Ze ontvangt echter steeds meer vragen en kritische opmerkingen van haar leden die wel zonne-energie willen opwekken, maar deze energie niet kunnen terugleveren aan het net. Op steeds meer plekken ontstaan te hoge belastingen van het elektriciteitsnetwerk. Op tal van plekken in het ZLTO-werkgebied, maar ook elders in het land zijn volgens de netwerkbeheerders, zoals Enexis in Limburg en Brabant, de netten vol.
Digitaal meldpunt
Om goed zicht te krijgen op de ontstane problemen heeft de ZLTO een digitaal meldpunt geopend. (https://www.zlto.nl/paginas/formulieren/melding-netcongestie). Daar kunnen boeren hun ervaringen met het terugleveren van energie en de netwerkbeheerders kwijt. De standsorganisatie onderstreept dat voor een effectieve belangenbehartiging het noodzakelijk is dat zij zicht heeft op de omvang en de aard van het probleem en roept daarom haar achterban elk probleem te melden.
Voorbeeld
Een schrijnend praktijkvoorbeeld is bijvoorbeeld een agrariër die een SDE++ subsidie heeft aangevraagd, een positieve transportindicatie heeft ontvangen en vervolgens na het aanschaffen van de zonnepanelen te horen krijgt dat hij niet kan terugleveren aan het net. De ZLTO roept agrariërs die iets dergelijks meemaken dit bij haar te melden. Maar ook bijvoorbeeld afwijzingen vóór het aanschaffen van de zonnepanelen of tijdens het aanvragen van de subsidie.
Reden
De reden waarom de ZLTO graag een zo concreet mogelijk beeld wil hebben is dat op dit moment beleid wordt gemaakt binnen de Regionale Energie Strategie (RES). Volgens de ZLTO dreigt dit beleid de verkeerde kant op te gaan. De ZLTO signaleert dat overheden en netbeheerders lijken de voorkeur geven aan uitbreiding van de capaciteit voor grootschalige opwek zoals zonneparken en windmolens. Netinfrastructuur uitbreiden voor een (groot) zonnepark is namelijk gemakkelijker dan voor tientallen of honderden daken. Terwijl er volgens de ZLTO in de maatschappij juist veel meer draagvlak is voor zon op dak, dan voor grote zonneparken. De ZLTO vindt dat er andere keuzes gemaakt moeten worden. Volgens de standsorganisatie kan het niet zo zijn dat zonnepanelen op daken niet kunnen worden aangesloten, terwijl er een kilometer verderop wel een zonnepark en/of windpark wordt aangelegd en aangesloten. Om hier een effectieve lobby op te voeren is het voor haar van belang dat leden zich massaal melden. Naast de ZLTO heeft ook LTO-Noord een meldpunt. Door de meldingen te bundelen zeggen de landbouworganisaties zowel landelijk als regionaal haar lobby optimaal te kunnen inzetten.
SDE++
De SDE++ subsidie ontvangt de investeerder pas als de installatie daadwerkelijk is geplaatst. Bij zonne-installaties met een vermogen tot 1 MWp moet dit binnen 1,5 jaar na de beschikking gebeurd zijn. Als de zonne-installatie niet voor de deadline is gerealiseerd, vervalt de toekenning en is de aanvrager voor drie jaar uitgesloten van deelname aan nieuwe SDE++ aanvraagrondes.
Technischer personeel schaars
Een schaarste aan technisch personeel vormt het grootste probleem bij de noodzakelijke netverzwaringen. Zo heeft netbeheerder Enexis momenteel enkele honderden vacatures openstaan. Daarnaast zegt Enexis op te lopen tegen lange doorlooptijden door vergunningen- en inspraakprocedures. Op haar website stelt Enexis dat ze zich heeft gecommitteerd aan de klimaatdoelen en er vertrouwen in te hebben dat minimaal de afgesproken doelstelling van 35 TWh aan opwekking van duurzame elektriciteit in 2030 mogelijk is. Maar volgens Enexis groeit de vraag veel sneller. In plaats van de afgesproken 35 TWh zijn regio’s voornemens om voor 2030 maar liefst 55 TWh aan duurzame opwek te realiseren via met name zonne-energie. „Deze opgave is zo groot, dat we het werk niet allemaal tegelijk kunnen uitvoeren. Bouwen aan een duurzaam energiesysteem voor de toekomst kost tijd. Daarom vragen we begrip van de politiek, bestuurders en klanten”, aldus de Enexis-directie.
Jaren wachten
Boeren met plannen voor zonnepanelen op hun stal- en/of schuurdaken zullen waarschijnlijk vele jaren moeten wachten voordat er mogelijk ruimte op het net ontstaat. Of een SDE++ aanvraag indienen zin heeft, is afhankelijk van de plaatselijke situatie. De indiener van de SDE++ subsidie voor zijn duurzaam opwekproject is verplicht een transportindicatie van de netbeheerder mee te sturen. Hierin staat dat op het moment van de aanvraag er nog ruimte is op het elektriciteitsnet op de betrokken locatie.
