Door coronapandemie steeg boerderijverkoop naar grote hoogte

Tijdens de coronacrisis in 2020 groeide omzet via boerderijverkoop met bijna 100 miljoen euro naar 370 miljoen euro. Maar de coronacrisis was allesbehalve een duw in rug voor de agrarische kinderopvang en boerderijrecreatie.

Dat blijkt uit het rapport ‘Kijk op multifunctionele landbouw’ van Wageningen Economic Research. Boerderijtoerisme leverde in 2020 bijna 40 procent omzet in ten opzichte van 2018 en de omzet via boerderijeducatie verdween vrijwel helemaal. Multifunctionele landbouw in Nederland in totaal is de afgelopen jaren de grens van 1 miljard euro jaarlijks gepasseerd. In 2007, toen de eerste meting plaatsvond, bedroeg de omzet nog geen 300 miljoen euro.

Regionale verschillen

Er zijn grote regionale verschillen in neventakken. Agrarisch natuurbeheer vindt het meest plaats in het Hollandse Groene Hart. Boerderijeducatie het meest in de Gelderse Vallei, kinderopvang in de Gelderse Achterhoek en boerderijverkoop het meest in het dichtbevolkte zuiden en westen.

In 2020 pakte ongeveer 30 procent van de boeren ‘neven-activiteiten’ op zoals zorglandbouw, kinderopvang, boerderijeducatie, boerderijverkoop, natuurbeheer en/of recreatie. Multifunctionele activiteiten komen in het algemeen relatief vaak voor op melkveebedrijven (36 procent), overige graasdierbedrijven (19 procent), vollegrondstuinbouwbedrijven (15 procent) en akkerbouwbedrijven (14 procent). Hierbij zijn melkveebedrijven relatief sterk vertegenwoordigd bij boerderijeducatie, agrarisch natuurbeheer en agrarische kinderopvang, overige graasdierbedrijven bij zorglandbouw en recreatie en vollegrondstuinbouwbedrijven bij boerderijverkoop.

Grootste stijging langs de weg

Onderzoekers van Wageningen Economic Research constateerden ook grote verschillen in omzet tussen de zes onderscheiden multifunctionele activiteiten. Boerderijverkoop is in 2020 met 370 miljoen euro dus de grootste activiteit, gevolgd door zorglandbouw (315 miljoen euro) en recreatie (138 miljoen euro). Daarna volgen agrarische kinderopvang (115 miljoen euro) en agrarisch natuurbeheer (78 miljoen euro). Boerderijeducatie levert verreweg de kleinste bijdrage en was als gevolg van corona beperkt tot 0,1 miljoen euro.

Door de Covid-19-pandemie werd over de hele linie een omzetstijging in boerderijverkoop waargenomen, zowel in het aantal bedrijven als in de omzet per bedrijf. De grootste stijging deed zich voor bij het aantal kleine verkooppunten langs de weg. Maar ook het aantal grote kramen langs de weg, kleine en middelgrote boerderijwinkels, grote boerderijwinkels en bedrijven die leveren aan huis groeiden in aantal. De forse groei wordt toegeschreven aan extra belangstelling voor gezond voedsel uit de buurt, als gevolg van de coronacrisis.

Tekst: Erik Colenbrander

Ervaren freelance vakjournalist (52), opgeleid als ingenieur melkveehouderij en van jongs af aan gefascineerd door de boerenwereld en in het bijzonder de melkveehouderij en het weer. Met veel plezier richt ik me de laatste jaren ook op de akkerbouw, in het kader van een 'leven lang leren'.