Proeven om meer water vast te houden op Zuid-Limburgse akkers lijken succesvol

De WUR heeft een aantal praktijkproeven begeleid bij een aantal boeren in Zuid-Limburg. In 2019, 2020 en 2021 waren dat 16 verschillende maatregelen, waarvan er enkele meerdere jaren zijn beproefd. Deze maatregelen zijn parallel aan en deels gekoppeld met een verdiepend onderzoek op de proefboerderij Wijnandsrade.

'Onze inspanningen leveren nu echt resultaat'

Josette Van Wersch, bestuurder bij Waterschap Limburg vertelt: „Het is mooi om te zien dat steeds meer agrariërs ervan overtuigd raken dat maatregelen nemen op hun percelen echt bijdraagt en waarmee ze nog iets extra’s kunnen toevoegen aan hun omgeving.” Van Wersch is erg tevreden met de resultaten van de praktijkproeven. Het is volgens haar hard nodig dat de resultaten van de proeven op tafel komen, want het wateroverlast kan niet alleen door Waterschap opgelost worden. „Onze inspanningen leveren nu echt resultaat.”

Resultaten maïsteelt

Binnen de maïsteelt hebben afgelopen seizoen negen telers de mogelijkheden van ruitzaaien ontdekt. Op basis van positieve ervaringen die zich in 2020 voordeden. Bij ruitzaaien wordt mais op 37,5 cm gezaaid en de ruitvormige verdeling zorgt ervoor dat de planten meer verdeeld over het perceel staan. De telers hebben inderdaad ervaren dat er bij ruitzaai minder waterafstroming plaatsvindt. De Proefboerderij Wijnandsrade bevestigd dit. Er werd gemiddeld ruim 60 procent minder afstroming gemeten in vergelijking met de 75 cm zaai. De grootste winst werd geboekt bij de rietzwenk onderzaai, tot 75-80 procent minder afstroming per neerslagperiode.

Resultaten uienteelt

In 2020 viel het op dat met name in en vanaf uienpercelen er regelmatig wateroverlast optrad. Hier is kritisch naar gekeken. Een oplossing is bijvoorbeeld bewust de oprit aan de ‘onderkant’ van het perceel te verleggen naar de ‘bovenkant’. Hierdoor werd de afstroming gelijk gereduceert. Het water krijgt tijd van infiltratie bij de perceelrand, die nu wel begroeid blijft en daarmee als de natuurlijke barrière fungeert. Het meezaaien van gerst bij de hoofdgrondbewerking kan ook meehelpen aan de reductie van afstroming. Dit wordt gebruikt op zandpercelen voor winderosie. De meegezaaide gerst kiemt en groeit sneller dan de ui waardoor deze afstromend water kan remmen.

Resultaten aardappelteelt

Aardappeldrempels en het verruigen van aardappelruggen werden voor het derde jaar beproefd. Hiermee kun je een beter waterinfiltratie in de bodem realiseren, want het levert ruim 5 mm extra waterberging op. Aandacht voor de bodem en een goed bodembeheer is belangrijk. Hiervoor is een basis nodig van een niet kerende grondbewerking met een voldoende grof zaaibed, indien het betreffende gewas dit toelaat. Uit metingen is gebleken dat een goed beheerde bodem in staat is veel water te bergen. Een geslaagde groenbemester is hier van belang. Uit de praktijkproeven is gebleken dat bij buien van 35 tot 30 mm bleek dat maar 4 mm per m₂ afstroomt, waarvan de helft van het afstromende water door extra maatregelen kan worden geborgen.

Video’s

Er zijn verschillende video’s gemaakt over diverse maatregelen en mogelijkheden om bewust met water om te gaan op het perceel. Hierin lichten verschillende betrokkenen hun aanpak en resultaten toe.

Stimuleringsregeling

Waterschap Limburg heeft een stimuleringsregeling opgezet om deze en andere maatregelen te stimuleren. Het gaat over het teeltseizoen 2022. Aanvragen, zoals een speciale groenbemester zaaien of het doorzaaien van grasland kunnen nog gedaan worden. Kijk voor alle maatregelen die in aanmerking komen voor een stimulering op https://www.waterschaplimburg.nl/vooragrariers/stimuleringsregeling/.