Brabant en Limburg leggen beregenen open teelten nabij Peelvenen aan banden

Wel is een intentieovereenkomst in ontwikkeling tussen waterschappen en de twee provincies voor een overgangsperiode van twee jaar zodat boeren tijd krijgen om aan te kunnen passen aan de nieuwe omstandigheden. 'In de afgelopen jaren was aan boeren in de Peelvenen vrijstelling verleend zodat zij zonder vergunning kunnen beregenen. De Raad van State heeft echter in 2021 geconcludeerd dat deze vrijstelling niet rechtmatig is op grond van wetgeving rondom Natura 2000-gebieden. Provincies hebben de taak om in Natura 2000-gebieden flora en fauna te beschermen', schrijft de provincie Brabant in een persbericht.

Nadelige gevolgen

In droge periodes zijn veel akkerbouwers in het gebied met de huidige teelten afhankelijk van beregening van hun gewassen, erkent de provincie Brabant. 'Grondwatervoorraden slinken hiermee echter nog verder met nadelige gevolgen voor de beschermde natuur en de landbouw zelf. Los van dit dilemma is gebleken dat het juridisch gezien niet toegestaan is om vrijstelling te verlenen op beregening.'

„In Brabant willen we grote opgaven in het landelijk gebied samenpakken: natuurbescherming, verdrogingsaanpak en het bieden van perspectief voor de landbouw”, aldus Hagar Roijackers, GroenLinks-gedeputeerde Water, Natuur en Gebiedsgerichte aanpak in Brabant. „Dit brengt dilemma’s met zich mee: welke ruimte is er voor welke functies? De uitspraak van de rechter over beregening in de Peelvenen vraagt nu van ons om de natuurbescherming als primair vertrekpunt te nemen.

Gedeputeerde Landbouw, Voedsel, Bodem en Brede Welvaart Elies Lemkes-Straver (CDA) haakt daar op in: „Maar we hebben ook begrip voor de belangen van agrariërs. We gaan met de betrokken overheden en met de omgeving samen onderzoeken op welke manier we kunnen komen naar een grondwaterbalans en een gebiedsbescherming die perspectief blijft houden voor een landbouw die passend is nabij de natuur.”

Overgangsperiode

De provincies begrijpen dat dit besluit forse consequenties heeft voor de boern in het gebied. Daarom werken provincies en waterschappen samen aan de invulling van een overgangsperiode van twee jaar. In de deze periode kunnen agrarisch ondernemers zich voorbereiden op een bedrijfsvoering die minder of niet afhankelijk is van beregening en die samenwerkt met het natuurlijke water- en bodemsysteem. In aanvulling daarop werken de provincies aan een methode om beregening te beperken gedurende deze twee jaar. Tijdens de overgangsperiode is beregening onder voorwaarden mogelijk, maar gelden er wel grenzen. 'Op het moment dat grondwaterstanden te ver wegzakken en de kwetsbare toestand van de Peelvenen dreigt te verslechteren, worden beperkingen opgelegd voor beregening uit grondwater. De afspraken voor de overgangsperiode worden vastgelegd in een intentieovereenkomst. De uitwerking vindt komende tijd plaats en de periode gaat van start zodra het beheerplan definitief is vastgesteld, wat naar verwachting rond de zomer van dit jaar gaat gebeuren', schrijft de provincie Brabant.

Geert Gabriëls, GroenLinks-gedeputeerde Natuur, Milieu en Erfgoed in Limburg: „De rechter heeft aangegeven dat vrijstelling van beregening niet meer opgenomen kan worden in het N2000-plan de Peelvenen. Het is belangrijk om het habitat en de soorten die er leven te behouden. Daarom is het goed om dit in het N2000- beheerplan aan te passen. Tegelijkertijd houden we ook oog voor de agrariërs die hierdoor in een vervelende situatie terecht kunnen komen.”

Zienswijze indienen

Het ontwerpbesluit Beheerplan Peelvenen ligt vanaf 25 mei zes weken ter inzage. Na behandeling van de ingediende zienswijzen wordt het definitieve besluit in het najaar genomen. Het beheerplan is dan definitief. De planning is dat de intentieovereenkomst vanaf het definitieve besluit van kracht is. Er wordt nog een inloopbijeenkomst georganiseerd in het gebied waar belanghebbenden terecht kunnen met vragen.