LLTB: ‘Beregeningsverbod de Peel lost niets op’

Gedeputeerde Staten van de Provincie Noord-Brabant en de Provincie Limburg hebben ingestemd met het ontwerpbesluit om het Natura 2000-beheerplan Peelvenen aan te passen. Daarmee komt de vrijstelling van vergunningen voor het beregenen van open teelten te vervallen. Het ontwerpbesluit ligt tot eind juni ter inzage en in die periode kunnen zienswijzen worden ingediend. GS stellen verder dat ook een intentieovereenkomst in ontwikkeling is tussen waterschappen en provincies voor een overgangsperiode van twee jaar zodat agrariërs tijd krijgen om aan te kunnen passen aan de nieuwe omstandigheden. Geert Gabriëls, gedeputeerde Natuur, Milieu en Erfgoed van de Provincie Limburg: "De rechter heeft aangegeven dat vrijstelling van beregening niet meer opgenomen kan worden in het N2000-plan de Peelvenen. Het is belangrijk om het habitat en de soorten die er leven te behouden. Daarom is het goed om dit in het N2000- beheerplan aan te passen. Tegelijkertijd houden we ook oog voor de agrariërs die hierdoor in een vervelende situatie terecht kunnen komen.”

Marginaal effect

De LLTB kan zich totaal niet vinden in het ontwerpbesluit. Volgens de LLTB hebben de grondwateronttrekkingen door agrariërs voor het beregenen van hun gewassen en weilanden slechts een marginaal effect op de grondwaterstand in het gebied. Om dit te onderbouwen verwijst LLTB-bestuurder Peter van Dijck, portefeuillehouder Water op enkele feiten. „Zo blijkt uit recente studies van Artesia en Witteveen en Bos dat de landbouwkundige grondwateronttrekkingen een effect hebben op het grondwaterpeil in de Peel van slechts een paar centimeter. Meer concreet: op de plekken binnen de Peelvenen waar de ambitie is om weer hoogveen terug te krijgen, betreft het maximaal 3 centimeter en in droge jaren 5 centimeter.”

Foutieve informatie

In het kader van het werkelijk effect op het grondwaterpeil ergert de LLTB zich aan de WBdP. Die organisatie spreekt in haar nieuwsbrieven niet over 3-5 centimeters maar ettelijke decimeters. Van Dijck: „WBdP spreekt van grondwaterdalingen van 20 tot 50 centimeter. Echter de studies waar zij naar verwijzen hebben niet alleen betrekking op de landbouw. Het gaat óók om onttrekkingen voor de industrie en drinkwaterwinning.” Van Dijck wijst er verder op dat, juist om de invloed van de landbouw beter in beeld te krijgen, er studies zijn gedaan naar de wateronttrekkingen door de landbouw. Hieruit blijkt dat het gaat om enkele centimeters.

Bruinkool

Een andere belangrijke bron voor de verlaging van het grondwaterpeil is volgens de LLTB de bruinkoolwinning in Duitsland, in de driehoek Aken-Keulen-Mönchengladbach. Uit studies blijkt dat die in Limburg leiden tot een grondwaterdaling van 1 meter tot maar liefst 10 meter. „Doordat al deze factoren niet worden meegenomen door de WBdP ontstaat een onjuist beeld van de invloed van landbouwonttrekkingen”, onderstreept Van Dijck.

Landbouwmaatregelen

Waar de LLTB ook op wijst, is het feit dat de landbouw al jarenlang tal van maatregelen neemt om de grondwaterpeilen hoog te houden. De sector heeft immers ook te maken met droogte. Dit voorkomen werkt voor boer én natuur. „Zo houden we met boerenstuwen water vast. En dragen peilgestuurde drainage, subirrigatie en precisiebewatering bij aan meer water voor boer én natuur”, onderstreept Van Dijck. Volgens hem resulteren deze acties in een decimeters hoger peil.

Absurd

De LLTB vindt dat de nu geopperde ideeën gericht op het beperken van de beregeningsmogelijkheden doorslaan. „Het is toch absurd dat voor een paar centimeter peilwinst op vele honderden hectares landbouwgrond beperkingen worden gelegd. Dat staat in geen verhouding tot de te bereiken effecten.” Bovendien heeft de opstelling van WBdP volgens Van Dijck een averechts. „De landbouw treft al veel maatregelen en wil kijken naar wat haalbaar is, maar als je zo geframed wordt door deze werkgroep, haalt dat iedere medewerking onderuit.”

Effectievere maatregelen

De LLTB denkt dat andere maatregelen dan het stopzetten van beregening veel effectiever zijn. Zowel wat betreft kosten als de effecten op de natuur. Zo zorgt de ondoordringbare laag onder delen van de Peel dat water wordt vastgehouden. Maar in die laag zitten gaten. Deze gaten dichten levert veel kansen op voor hoogveen én is kosteneffectief. Ook andere al getroffen maatregelen in het kader van een Europees project blijken lokaal in de Peel te leiden tot decimeters hogere waterstanden. Op basis van deze ervaringen denkt de LLTB dat uitrol daarvan gunstig zal uitpakken.

Rooien bomen en struiken

Tenslotte wijst de LLTB op de noodzaak dat overheid en terreinbeheerders snel andere maatregelen nemen gericht op het stimuleren van de hoogveenontwikkeling. „Lopend door de Peel zie ik veel begroeiing van bomen en struiken. Bekend is dat die veel water onttrekken en bovendien veel stikstof invangen”, merkt Van Dijck op. Hij is van mening dat het snel rooien van bomen en struiken heel veel decimeter grondwaterpeilstijging oplevert en daarom prioriteit moet hebben.