Belgen hebben een vijfde deel Zeeuws-Vlaamse landbouwgrond in handen

Haar werd in februari 2020 door de Tweede Kamer gevraagd of de Nederlandse landbouwgrond beschermd moest worden tegen aankoop door buitenlandse bedrijven en beleggers. Schouten zag daar geen aanleiding voor omdat de ruim twee miljoen hectare Nederlandse landbouwgrond bijna geheel in Nederlandse handen was. Ze stelde zich te baseren op cijfers van de agrarische grondmarktmonitor van Wageningen Economic Research en van het Kadaster, waaruit bleek dat jaarlijks maar ongeveer een procent van de landbouwgronden buiten de familie van de eigenaar belandt.

Belgen overbieden

Vorige week publiceerden de journalisten van het Belgische onderzoeksplatform Apache en hun Nederlandse collega’s van Spit de conclusies van hun onderzoek, waaruit blijkt dat Belgische boeren en beleggers grif Zeeuws landbouwgrond opkopen. Door de bouw van de nieuwe zeesluis bij Terneuzen en uitbreidingen van het Antwerpse havenbedrijf krijgen Belgische landbouwers afkoopsommen van gemiddeld 126.000 euro per hectare of een kavel uit de in 2009 opgerichte grondbank. Wanneer er onvoldoende compensatiegrond voorradig is, kunnen de onteigende Belgische boeren eenvoudig de Zeeuwse boeren overbieden, want in Zeeland liggen de grondprijzen rond de 80.000 euro.

Landjepik grootgrondbezitter

Het Kadaster maakte een lijst van de honderd grootste Belgische grondeigenaren in Zeeland. Daarop staan 43 Belgische boeren, die gezamenlijk 1743 hectare landbouwgrond bezitten. Dat betekent dat 15 procent van de landbouwgrond in Oost-Zeeuws-Vlaanderen nu in handen is van Belgen. Dat cijfer ligt echter veel hoger want een deel van de vruchtbare poldergronden is van Belgische investeerders met een Nederlands bedrijf. Zo kocht Fernand Huts, de topman van Katoen Natie, in 2016 72 percelen, goed voor 450 hectare landbouwgrond in Zeeuws-Vlaanderen, met zijn Nederlandse Bijloke BV voor 17,5 miljoen euro. Met zijn in totaal 525 hectare is hij de grootste Belgische grootgrondbezitter van Zeeuws-Vlaanderen.

„Na de Tachtigjarige Oorlog kwam al een groot gedeelte van de boerderijen in handen van Belgische investeerders”, vertelt akkerbouwer en gewasspecialist Walter de Milliano uit Oostburg. „Nu is een gedeelte van de boerderijen aangekocht door grote verzekeringsinstellingen en de havenbaronnen. De prijs van het boerenland is te laag en het verschil tussen de 7 euro per vierkante meter voor de boer en de waarde in de bouw of de haven voor 3000 euro per vierkante meter, maakt dat we een ongelijk speelveld hebben. Het is een liberaal landjepik, waarbij de groten de kleintjes zullen opeten als de Nederlandse overheid geen belangen hecht aan verantwoorde grondgebruikers.” Hij verwacht een toenemende belasting van het milieu omdat de opbrengst van het land belangrijker is.

Grond pachten

Akkerbouwer en wethouder Denis Steijaert uit Nieuw Namen is niet uitsluitend negatief over de Belgische grondkopers omdat zij hun gronden ook verpachten aan Nederlandse boeren die onvoldoende eigen geld hebben om grond te kunnen kopen.

Volgens de onderzoeksjournalisten is het opkopen van landbouwgrond net zoals het kopen van vastgoed een trend onder vermogende Belgen.