'Hot' kruidenrijk grasland vermindert CO2 en kunstmest in Zeeland
Inmiddels loopt er voor Zeeuwse akkerbouwers een vergelijkbaar project met groenbemesterzaad. „Kruidenrijk grasland loopt gestaag en is bijna op”, stelt Hanneke van Ormondt van Urgenda. „Dat ging in Zeeland niet zo snel omdat het een echte akkerbouwprovincie is en geen melkveehoudersbolwerk.”
Korting
Maar liefst 77 procent van de melkveehouders die in Zeeland en elders in het land hebben meegedaan aan de campagne 1001ha kruidenrijk grasland is enthousiast over het experiment en wil meer percelen inzaaien met een kruidenrijk mengsel als er weer een actie komt. De crowdfundingsactie van klimaatactiegroep Urgenda, landbouworganisatie LTO en Pure Graze (een zaadleverancier gericht op natuurinclusieve landbouw) zorgt ervoor dat melkveehouders met 150 euro korting per hectare, ofwel 50 procent, zaaigoed kunnen bestellen voor maximaal drie hectare. Het mengsel heeft nog altijd 80 procent grassen, om de drempel te verlagen. Door de crowdfunding ligt de prijs dicht bij die van Engels raaigras.
De provincie Zeeland haakte aan bij de tweede ronde van de campagne in het najaar van 2021 en verleende subsidie voor 101 hectare. Een jaar eerder al deden de provincies Noord-Brabant (525 hectare), Gelderland (200 hectare), Utrecht (100 hectare) en Groningen (100 hectare) mee. Het ministerie van LNV (1001 hectare), gemeenten, bedrijven en gulle burgers gaven eveneens geld. Of Zeeland bij een volgende campagne nogmaals meebetaalt weet Van Ormondt nog niet.
Weiden en maaien
Inmiddels doen zes zaadleveranciers aan de campagne mee en is er een keuze uit twaalf verschillende mengsels, ieder met meer kruiden en klavers. Dé oplossing, volgens Pure Graze, voor het verlagen van kosten zoals kunstmest en krachtvoer. Alle mengsels zijn geschikt voor weiden en maaien en voorzien van de juiste NAK (en/of SKAL) certificaten.
Weilanden waren vroeger voorzien van meer dan vijfentwintig soorten (bloeiende) kruiden en grassen, die aantrekkelijk zijn voor insecten en dat is weer goed voor vogels. Tegenwoordig worden in een wei vijf verschillende soorten gras geteld. Het kruidenrijke gras kan beter tegen droogte dan een normaal weiland door dieper wortelende soorten en heeft minder bestrijdingsmiddelen nodig. Volgens de organisatie scheelt elke hectare hoogproductief kruidenrijk weiland zo’n 500 kilo kunstmest en 1000 kilo CO2 uitstoot, terwijl de bodem gezonder wordt met meer biodiversiteit.
Er wordt volop onderzoek gedaan naar kruidenrijk grasland. Koeien varen wel bij kruidenrijk gras dat vol mineralen en vitaminen zit, die niet in standaard weilanden voorkomen. Duizendblad levert kalium en koper, smalle weegbree zink en bevatten paardenbloemen stoffen die de lever- en nierfunctie ondersteunen. Dankzij kruidenrijk gras eten de koeien gezonder, maar ook smakelijker en gevarieerder en hoeven er minder medicijnen en supplementen toegevoegd te worden aan het ruwvoer.
Ander beheer
Kruidenrijk grasland vergt anders maaien, bemesten en weiden dan gewoon grasland. Daarom voorziet de campagne ook in begeleiding in de vorm van webinars, filmpjes en WhatsApp-groepen. Op de website www.1001ha.nl kan besteld en gedoneerd worden en zijn ervaringsverhalen van boeren te lezen die al hebben meegedaan.
Tekst: Ellen De Vriend
Journalist, eindredacteur van diverse kranten en auteur in Zeeland. Schrijft freelance voor het vakblad Stal en Akker bij Agrio.
Beeld: Ellen Meinen