Provincie beschikt over slechts één instrument voor stikstofreductie: opkopen veebedrijven

De provincie Limburg staat met de rug tegen de muur. De regering Rutte-4 heeft haar immers één van de grootste stikstofreducties opgelegd. Probleem is dat de provincie over slechts één instrument beschikt om deze stikstofreductie daadwerkelijk te realiseren. En dat is de vrijwillige opkoopregeling voor veehouders van het Rijk, de MGA1-regeling. Daarmee blijven grote stikstofproducerende partijen zoals Chemelot en Rockwool buiten schot.

Belangstelling

In eerste instantie was er nogal wat belangstelling voor deze MGA1-regeling. De eerste openstellingstermijn van de 1e tranche heeft in de Provincie Limburg geleid tot 26 aanmeldingen waarvan na een eerste toetsing aan de regeling, 23 locaties aan de voorwaarden bleken te voldoen. Twee bedrijven hebben zich teruggetrokken en de overige 21 locaties zijn door een externe rentmeester getaxeerd. Voor de 2e aanmeldtermijn hebben zich 22 bedrijven aangemeld waarvan er na een eerste toetsing 19 resteerden.

Koploper

Volgens gedeputeerde Geert Gabriëls (stikstof) is Limburg koploper wat betreft het aantal veehouderijen dat zich voor deze vrijwillige opkoopregeling heeft gemeld. Van deze aanmelders voldoen er 40 aan de voorwaarden van de regeling. Voor 30 november moeten zij besluiten of ze wel of niet aan deze regeling deelnemen. Volgens de provincie betreft het allemaal piekbelasters nabij Natura 2000 gebieden. In de ogen van Gabriëls is dit een groot potentieel om een goede stap te maken in de richting van de opgelegde doelstellingen. In de tweede week van november worden de eerste zeven koopcontracten getekend.

Eerste

Gert en Rianne Krol, met een melkveebedrijf in Weert, zijn de eerste van de 7 agrariërs die een contract met de provincie tekenen over een vrijwillige opkoop. Hun bedrijf veroorzaakte gemiddeld 2,6 mol stikstofdepositie. Dit komt tot stand door depositie op een drietal N-2000 gebieden. Het bedrijf is gelegen op 175 meter van het Natura 2000-gebied Weerter en Bundelerberg & Ringselven. Het is een proces waarbij Gert en Rianne Krol niet over één nacht ijs zijn gegaan. Integendeel. Gert Krol: „Het is voor ons een lang, lastig en spannend traject geweest. Er waren veel vragen over de opkoopregeling van het Rijk bij de Provincie en bij ons. Je neemt bovendien niet zomaar afscheid van het bedrijf waar je jarenlang met hart en ziel aan hebt gewerkt. Toch zijn wij zeker van onze zaak. Onze drie kinderen willen ons rundveebedrijf niet overnemen. Stoppen is ook ondernemen en we zijn blij met ons besluit.” Medio september hebben de 185 koeien en 105 stuks jongvee het erf reeds verlaten.

Duidelijkheid

Geert Gabriëls: In onze Limburgse aanpak om stikstofreductie te realiseren, is het niet meer dan logisch om eerst te kijken naar veehouders die binnenkort vrijwillig willen stoppen en naar veehouderijen nabij Natura 2000 gebieden die op langere termijn weinig perspectief meer hebben. We wisten al dat veel boeren geen opvolging hebben. Wanneer we nu agrariërs zoals Gert en Rianne Krol, die vrijwillig willen stoppen, duidelijkheid bieden en goed compenseren, zetten we concrete stappen. De MGA1 opkoopregeling wordt door het Rijk gefinancierd. Ook Provincie Limburg investeert aanzienlijk in zowel uren als kosten in dit opkoopproces voor deze regeling.

Slechte ervaringen

Gedeputeerde Gabriëls stelt dat ze met deze regeling veehouders duidelijkheid kunnen bieden en een goede compensatie. In de praktijk blijkt dit toch niet altijd zo uit te pakken. Zo sprak de redactie met een veehouder, wiens bedrijf grenst aan een Natura 2000 gebied, die zegt verre van positieve ervaringen te hebben opgedaan met de onderhandelaars die namens de provincie met hem spraken over deze opkoopregeling. Volgens deze veehouder, wiens naam en adres bij de redactie bekend is, werden mondelinge toezeggingen achteraf 'als niet gedaan' betiteld, de voorgestelde overeenkomst zat vol met fouten terwijl de voorgestelde lage vergoeding, wegens een rekenfout nog verder naar beneden werd bijgesteld. In zijn ogen is, op basis van zijn ervaringen, duidelijk sprake van een onbetrouwbare overheid. Voor hem reden de gesprekken over een vrijwillige opkoop met de provincie te stoppen.