Vergunningplicht grondwateronttrekking in bufferzones Peelvenen wordt heilig

Naar verwachting ondertekenen de provincies Brabant, Limburg, waterschap Limburg en waterschap Aa en Maas in januari 2023 een intentieovereenkomst voor een overgangsperiode van twee jaar om het beheerplan aan te passen. Dat melden beide provincies in een gezamenlijke verklaring.

Niet rechtmatig

‘In de afgelopen jaren konden vele boeren in de Peelvenen zonder Wnb-vergunning (Wet natuurbescherming) grondwater onttrekken in de bufferzones voor de beregening van open agrarische teelten. De Raad van State heeft echter in 2021 geconcludeerd dat deze vrijstelling in het Natura 2000-beheerplan Peelvenen uit 2017 niet rechtmatig is op grond van wetgeving rondom Natura 2000-gebieden. Provincies hebben de taak om in Natura 2000-gebieden flora en fauna te beschermen. In mei 2022 hebben de provincies het ontwerpbesluit genomen om de vrijstelling in het beheerplan te laten vervallen, in het besef dat het besluit gevolgen kan hebben voor boeen agrariërs. Tegelijkertijd is het voor het behalen van de natuurdoelen in de Peelvenen van belang dat de hydrologische omstandigheden verder verbeteren.’

270 zienswijzen

Op het ontwerpbesluit, dat ter inzage is gelegd in mei 2022, zijn ruim 270 zienswijzen ingediend, melden beide provincies. ‘Naar aanleiding hiervan is het besluit zelf niet gewijzigd, maar is de toelichting uitgebreid en verduidelijkt, bijvoorbeeld over wat er onder open teelten wordt verstaan.’

Geen verbod

Een misverstand in meerdere ingediende zienswijzen is volgens de twee provincies dat het besluit over de niet-vrijstelling wordt opgevat als een verbod op beregening. ‘Het besluit houdt echter in dat er niet langer een vrijstelling van de Wnb-vergunningplicht geldt voor grondwateronttrekkingen in de bufferzones voor de beregening van open teelten.'

Per geval

Dat betekent dat per individueel geval moet worden bekeken in hoeverre de reguliere vergunningsystematiek van de Wnb van toepassing is op de betreffende onttrekking: een vergunningplicht kan gelden wanneer significant negatieve effecten op de natuur op voorhand niet zijn uit te sluiten. Brabant en Limburg: 'Bestaande Wnb-rechten (Wnb-vergunningen en oude rechten van vóór 10 juni 1994) worden door het besluit niet aangetast, maar het verlenen van een nieuwe vergunning zal lastig worden op basis van de regelgeving en gezien de toestand van de natuur in de Peelvenen.’

Overgangsperiode

In de intentieovereenkomst Grondwateronttrekkingen Natura 2000 Peelvenen maken de provincies en waterschappen afspraken voor de komende twee jaar over het vernieuwen van de hydrologische systeemanalyse, over het nemen van transitiemaatregelen die leiden tot beter waterbeheer en tot minder (grond)watergebruik én over toezicht en handhaving. Daarmee zetten de vier overheden, aansluitend op het niet-vrijstellingsbesluit, naar eigen zeggen vervolgstappen op weg naar de vernieuwing van het Natura 2000-beheerplan in 2024 en de verdere invulling van de Natura 2000-gebiedsdoelstellingen. Na ondertekening van deze overeenkomst, zal deze openbaar worden gemaakt.

Inspraak

De tekst van het definitieve besluit en de nota met reacties op de zienswijzen zijn te raadplegen op de websites van de provincie Noord-Brabant en Limburg. In januari 2023 start een periode van zes weken van de tervisielegging van het besluit. In deze periode kan beroep tegen het besluit worden ingediend. De mogelijkheid om in beroep te gaan wordt bekend gemaakt op de sites van de provincies, op www.overheid.nl en in de lokale huis-aan-huis-bladen.