Akkerbouwers Perkpolder ongerust over ernstig verontreinigde grond

De nieuwe, bijna twee kilometer lange, zeedijk was nodig omdat zo'n 75 hectare land onder water werd gezet vanwege natuurcompensatie. Door de enorme stank en klachten aan de luchtwegen tijdens de aanleg waren er direct al zorgen bij omwonende akkerbouwers. Onderzoek leverde op dat er te hoge concentraties calcium, arseen, het kankerverwekkende benzeen en tolueen in de TGG zat, die afkomstig was van de Afvalstoffenterminal Moerdijk. Ook waren er te hoge pH-waarden. Daarom werd een afdeklaag van klei boven en onder de TGG aangebracht.
Vervolgens liet Rijkswaterstaat onderzoeksbureau Deltares en het RIVM onderzoek doen voor een totaalbedrag van circa 1,3 miljoen euro. Zij concludeerden dat er geen gevaar is voor mens, plant (moestuinen en landbouw) en dier en het risico op verspreiding klein is. Wanneer eventuele vervuiling wél doorsijpelt wordt deze opgevangen in een kwelsloot langs de dijk.
Plan voor 2024
Rijkswaterstaat heeft nu een plan van aanpak opgesteld om het bestaande kwelsysteem (de kwelfilters in combinatie met de kwelsloot) te continueren. Dit kwelsysteem functioneert als beheersmaatregel en blijkt verontreiniging en de verspreiding door verdunning te beperken. Ook brengen zij een verzamelleiding aan op de kwelfilters om mobiele stoffen uit de TGG direct af te kunnen voeren. Hiermee wordt verspreiding van verontreiniging zoveel als mogelijk voorkomen. Realisatie zal, na het doorlopen van benodigde vergunning trajecten, plaatsvinden in 2024.
Zorgen weggewuifd
De vijf akkerbouwers in het gebied zijn er niet gerust op. In het rapport van Deltares worden immers ook de risico’s van het giftige arseen en zware metalen als chroom en vanadium genoemd. Uit de onderzoeken kwam ook naar voren dat de verspreiding van stoffen uit de TGG zowel in de kwelsloot als in het ondiepe grondwater onder de zeedijk zit. Dat baart de akkerbouwers zorgen. Want hoe zit dat met verontreinigingen van hun landbouwgrond via het grondwater? En blijft de zoetwaterbel waarmee zij hun akkers beregenen schoon? Zij willen dat het voedsel dat zij verbouwen veilig blijft en daarom moet de grond van de dijk, naar hun idee, afgegraven worden.
Stichting Schone Polder heeft ook weinig vertrouwen in de onderzoeksresultaten en wil, net als de landbouwers, dat de TGG van de dijk wordt verwijderd. Door de hoge kosten wordt deze optie niet als erg kansrijk gezien.
Raadsvergadering
Rijkswaterstaat houdt zich wel vast aan de onderzoeksresultaten en stelt dat er geen beïnvloeding van de zoetwaterbel en de naastgelegen landbouwgronden is. Deltares gaat voor Rijkswaterstaat de kwaliteit van het water in de kwelsloot en van het grondwater monitoren en kijken wat er gedaan kan worden om verdere verspreiding van stoffen tegen te gaan.
Een meerderheid van de raadsleden stemde in met het plan om de vervuilde grond op de dijk te laten liggen, al hielden er een paar een slag om de arm dat er mogelijk toch nog extra maatregelen noodzakelijk zijn.

Tekst: Ellen De Vriend
Journalist, eindredacteur van diverse kranten en auteur in Zeeland. Schrijft freelance voor het vakblad Stal en Akker bij Agrio.
Beeld: Susan Rexwinkel