Stallenbesluit in Brabant blijft overeind, deadline schuift slechts op naar juli 2024
Ondanks dat de hele Brabantse landbouwsector het Stallenbesluit van tafel wilde hebben, verdedigde Gedeputeerde Staten (het provinciebestuur) toch de deadline van 1 januari 2024. Het kwam stikstofgedeputeerde Elies Lemkes-Straver (CDA) op kritiek te staan van haar eigen partij. Ook kwam ze in een lastig parket door twee moties die tegenstrijdig waren beiden te laten beoordelen door de Statenleden.
Woningbouw
Een motie van de VVD, GroenLinks, D66 en PvdA over het handhaven van het Stallenbesluit (in de motie wordt de deadline met enkele maanden uitgesteld naar 1 juli 2024) werd niet ontraden door Lemkes-Straver. Deze motie werd met 28 stemmen voor en 24 stemmen tegen aangenomen. Een overwinning voor VVD-Statenlid Wilma Dirken: „We moeten er alles aan doen om Brabant van het slot te houden”, zei zij. „Dit debat gaat niet alleen over landbouw, maar ook over de woningbouw en mensen die al heel lang op een huis wachten.”
Ook een motie van CDA-Statenlid Tanja van de Ven, waarin wordt gepleit voor een tijdspad samen met de landbouwsector te maken voor 1 oktober, kreeg ook oordeel Staten. Op een vraag van GroenLinks of haar motie ook is voorgelegd aan natuurorganisaties zei Van de Ven: „Zij hoeven geen stallen te verbouwen en flink te investeren in emissiearme staltechnieken.” De motie werd met een ruime meerderheid verworpen.
De twee tegenstrijdige moties van ook nog coalitiepartijen kaapten het debat, maar er was ook nog een derde motie van onder meer LokaalBrabant en CU-SGP over het Stallenbesluitdeadline uit te stellen naar 2028, zoals in Limburg het geval is. Die motie werd overigens ook verworpen.
Rechter
Lemkes-Straver wilde zichzelf tijdens het debat overigens niet al te veel vastpinnen op een datum, maar ziet een deadline als een manier om te motiveren en niet om te demotiveren. Ook wil ze door een deadline te stellen innovatie stimuleren. Daar is volgens haar Brabant groot mee geworden. Lemkes-Straver: „Uiteindelijk bepaalt de rechter de deadline, dat hebben we nu ook gezien.”
Door gerechtelijke uitspraken over twee emissiearme melkveestallen ligt de vergunningverlening voor al deze systemen in alle veehouderijsectoren nagenoeg stil. Het kabinet wil medio 2023 met meer informatie komen over de juridische voorwaarden voor de beoordeling van vergunningaanvragen voor emissiearme stalsystemen. Brabant heeft daarom besloten om de deadline voor de vergunningaanvraag te verplaatsen van 1 april naar 1 oktober 2023. Ondernemers die voor deze datum een aanvraag hebben ingediend, worden ontzien bij handhaving als hun stallen niet op tijd zijn aangepast door een (te) laat verleende vergunning.
Worstenbrood
Dirken (VVD) wil nu dat Gedeputeerde Staten er alles aandoet in Den Haag om de vergunningverlening weer op gang te krijgen. Daarvoor is een passende beoordeling nodig, met een format van het Rijk die er nu nog niet is. Dat format moet er wel zijn, anders is de motie van de VVD wettelijk niet uitvoerbaar volgens Lemkes-Straver. „Ga in Den Haag voor de deur liggen, neem een broodje kaas of een worstenbroodje mee.”
Wil van Pinxteren (LokaalBrabant) kon er met zijn hoofd niet bij waarom VVD zo strak wil vasthouden aan het Stallenbesluit met de deadline in 2024 en iets inbrengt dat juridisch niet kan. Jan-Frans Brouwers (50Plus) deelde die mening. Ze delfden dus uiteindelijk wel het onderspit.
Keuze
De rechtse partijen in Brabant (PVV, JA21, BVNL en FvD) wilden het Stallenbesluit van tafel. Vooral Maikel Boon (PVV) profileerde zich en viel de VVD frontaal aan. Hij vond later in het debat ook dat Lemkes-Straver een keuze moest maken tussen de tegenstrijdige moties. „Als mijn TomTom zegt dat ik naar links moet en mijn vrouw zegt dat ik naar rechts moet, moet ik ook een keuze maken.”
Er werden ook moties aangenomen over natuurinclusieve landbouw, het niet handhaven bij PAS-melders en extra hulp voor boeren van adviseurs die de stallen nog aan moeten passen.
ZLTO: teleurgesteld over aanpassing stallenbesluit
ZLTO heeft met tevredenheid kennisgenomen van de steun van Provinciale Staten van Noord-Brabant voor de PVV-motie om niet te handhaven op PAS-melders. „Deze ondernemers, deze mensen, zijn in 2019 geheel buiten hun schuld door een rechtelijke uitspraak hun stikstofvergunning kwijtgeraakt. Het mag nooit zo zijn dat zij de dupe worden van overheidsfalen. Ik ben blij dat de Staten bij meerderheid hebben besloten niet te handhaven. Dat zou tot nog meer stress leiden. Wij hebben hier hard voor gelobbyd.”
ZLTO is wel teleurgesteld dat een meerderheid in de Staten ingestemd heeft met een motie van VVD-PvdA-D66-GroenLinks om de deadline voor stalaanpassingen op te schuiven van 1 januari naar 1 juli 2024. „Dat lijkt mooi, maar lost niets op”, stelt Bens. „Zonder perspectief vanuit Den Haag en juridische borging van innovatieve stalsystemen kan een boer niets. Het is en blijft onmogelijk om binnen zo’n korte tijd een vergunning aan te vragen, die te krijgen, een financiering voor elkaar te boksen, een systeem te kopen, te laten installeren en in gebruik te nemen. Daarnaast staan onze PAS-melders door deze motie nog altijd met lege handen. Wat me steekt, is de stikstofopgave weer louter bij de landbouw gelegd, terwijl er voor industrie, infrastructuur, verkeer geen concrete maatregelen worden afgekondigd. Dit beperkte uitstel helpt niemand. Ik vrees dat we over een halfjaar hier weer zitten.”
Tekst: Guus Daamen
Als zoon van een fruitteler opgegroeid tussen de appelbomen in Gelderland. Tijdens mijn master Journalistiek aan de Vrije Universiteit in Amsterdam mij verder gespecialiseerd in politiek. Schrijft voor Agrio voornamelijk over Politiek en Beleid. Luistert, vraagt en onderzoekt. Andere passie: sport.
Tekst: Bas Lageschaar
Bas Lageschaar groeide op tussen de weilanden in de Achterhoek. Daardoor had hij altijd al belangstelling voor de agrarische sector. Voor Agrio zit hij in de redactie politiek en beleid. Bas volgt het laatste (regionale) nieuws op de voet en schrijft voor de regionale websites en verschillende printuitgaven.
Beeld: Joyce Kuster