Tientallen varkens dood door inademen ‘rotte eieren’ gas

Gisterenmiddag werd om een uur alarm geslagen bij de hulpdiensten. De brandweer arriveerde met onder meer een blusvoertuig en een adviseur gevaarlijke stoffen. De varkens stonden in een stal met roostervloer. Maar door een fout in de voerinstallatie kwam er voer in de mestput en dit ging vergisten, waardoor er H2S gas geproduceerd werd. Vaak komt het gas ook vrij bij het mixen van de mest en veehouders worden hier regelmatig over gewaarschuwd, maar vermenging met voer is eerder een uitzondering. H2S is echter zeer giftig en schadelijk voor mens en dier. Het gas is zwaarder dan lucht en blijft daardoor laag aan de grond hangen. Dieren en kleine kinderen krijgen er daarom eerder last van.

Ventilatoren brandweer

De varkensstal had verschillende afdelingen en in één afdeling ging het volgens de brandweer helemaal mis en kwamen er grote hoeveelheden H2S vrij. De brandweer kon de dieren niet ontruimen vanwege de kou. De enige mogelijkheid was ventileren, met een ventilator in de stal en ventilatoren van de brandweer. Verder werden ook de opvangbakken uit de stal gehaald om de luchtkwaliteit te verbeteren, maar voor twintig tot dertig varkens kwam dit te laat. Dat aantal zou nog kunnen oplopen. De getroffen varkenshouder gaf aan niet precies hoe het is misgegaan.

Rotte eieren

H2S gas is overigens goed te ruiken. Het gehalte van waterstofsulfide in de stallucht tijdens normale situaties is ongeveer 1 tot 5 ppm (parts per million). Bij een lage concentratie is H2S te herkennen aan de typische geur van rotte eieren. Er kunnen bij de varkens oogirritaties, verhoogde voederconversie, groeistilstand, longklachten en soms longontsteking ontstaan. Tot 100 ppm zullen de varkens minder voer opnemen en irritaties hebben aan de luchtwegen. Van 100 tot 500 ppm zullen varkens duidelijk moeite hebben met ademhalen en zullen zenuwaandoeningen duidelijk zichtbaar worden.

Ademhalingsproblemen

Naarmate de gehalten in de stallucht hoger worden, zal deze geur niet meer waarneembaar zijn. Voor een varkenshouder of veehouder is de geur van rotte eieren daarom een signaal dat er H2S geproduceerd wordt en hij of zij kan direct actie ondernemen. Bij hoge concentraties wordt de situatie gevaarlijker. Er ontstaat dan een paralyse (verlamming) van de reukzenuwen, waardoor het kan dat de geur niet meer gedetecteerd wordt. Zeker bij langere blootstelling. Hoge H2S-concentraties leiden tot hersen- en longoedeem en sterfte door ademhalingsproblemen. Herstel is mogelijk als snel verse lucht wordt aangevoerd. Er zijn mobiele en vaste H2S gasmeters te koop, die kunnen helpen om de vorming van het gas te detecteren.