BBB verliest verwachte zetel; coalitie kan in de Eerste Kamer over rechts én over links

De BBB komt met zestien zetels de Eerste Kamer binnen in plaats van met de verwachte zeventien. De coalitie krijgt twee zetels meer dan verwacht, en kan daarmee zowel over links als over rechts steun krijgen voor haar plannen.

Dat blijkt uit de uitslagen van de Eerste Kamerverkiezingen. Vandaag stemden de in maart gekozen leden van Provinciale Staten voor de Eerste Kamer. Dat BBB, die in alle provincies de grootste is geworden, ook de Eerste Kamer zou veroveren, was verwacht. De spanning zat vooral in het aantal zetels dat de coalitie zou verliezen.

Volgens de prognoses zouden de coalitiepartijen samen uitkomen op 22 zetels, tien zetels minder dan ze nu nog hebben. Niet genoeg voor een meerderheid in de 75 leden tellende Eerste Kamer, maar die meerderheid hebben ze nu ook niet. Om nieuwe wetten door te voeren, heeft de regering van Mark Rutte nu ook al steun van de oppositie nodig. Maar hoe minder oppositiepartijen je nodig hebt, hoe eenvoudiger het is om die benodigde steun te krijgen.

De coalitie zou dus 22 zetels krijgen, de BBB 17 en de PvdA/GroenLinks-combinatie 15 zetels. Daarmee zou de regering makkelijker akkoorden over rechts kunnen vormen, met de BBB, dan over links. Want als de regering tot overeenstemming zou komen met PvdA/GroenLinks zouden ze nog maar 37 stemmen hebben - net niet genoeg voor een meerderheid. En dan zouden ze nog een partij erbij moeten zoeken.

Keuze

Maar nu hoeft dat niet meer. CDA en ChristenUnie hebben beide één zetel meer veroverd dan voorspeld en dus heeft de coalitie straks 24 zetels in de Eerste Kamer. Dat betekent dat ze een meerderheid zowel kunnen bereiken met de 16 BBB-senatoren als met de 14 senatoren van de gecombineerde PvdA/GroenLinks-fractie.

Het geeft de regering de keuze. In de afgelopen jaren was die bijna gedwongen om steun voor haar plannen te zoeken over links, waardoor ze vaak concessies aan de partijen aan die kant moest doen. Nu vervalt dat automatisme, maar het wordt niet vervangen door de BBB als enige logische onderhandelingspartner. Daarmee heeft die partij een sterke positie, maar niet zo sterk als waar het na 15 maart op hag geleken.

Op donderdag 1 juni wordt de uitslag definitief vastgesteld.

Tekst: Wim van Gruisen

Zoon van een Zuid-Limburgse pluimveehouder met eigen slachterij, geschoold als econoom. Sinds 2011 in dienst van Agrio, waar hij artikelen schrijft voor de regio- en vakbladen en de Agrio-websites. Zijn focus lag aanvankelijk op landbouweconomie, tegenwoordig vooral op de Haagse en Brusselse politiek.