RIVM meet onterecht te hoge ammoniakconcentraties uit landbouw
Het meetstation is een van de slechts zes stations in het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit, en slechts een van de vier stations in dat meetnet die in landbouwgebieden staan. De metingen van dit station hebben daarmee een grote rol in het ijken van de berekeningen van stikstofdepositie in Nederland.
De belangrijkste pluimveestal van Nederland
Rotgers en Hanekamp zagen dat het station in de winter, wanneer geen mest wordt uitgereden, hoge concentraties ammoniak meet. Deze ammoniakpieken bleken voor te komen bij noordoostenwind. Toen Rotgers ter plaatse poolshoogte nam, zag ze dat op 150 meter ten noordoosten van het station een pluimveestal staat. Bij noordoostenwind meet het station dus vooral de uitstoot van de pluimveestal - en dat kan makkelijk tot tien keer hoger zijn dan normaal. Het station staat daarbij ook op de grens van een proefveld. Als dat veld bemest wordt, heeft dat ook meteen invloed op de metingen van het station.
Daarmee hebben pluimveebedrijf en proefveld een veel te grote invloed op de metingen van het station, en daarmee op de bepaling van de berekende stikstofdepositie in Nederland, stellen Rotgers en Hanekamp. Het bedrijf stond er al voordat het meetstation werd geplaatst, in 1993, en is daarna gegroeid. Daardoor heeft het meetstation door de jaren heen bij noordoostenwind steeds grotere concentraties ammoniak gemeten. Het is een situatie die niet mag voorkomen; de regels van RIVM zelf stellen dat een meetstation op minstens 300 tot 500 meter afstand van een bron moet staan om goed te kunnen meten.
„Wantrouwen gerechtvaardigd”
„Rotgers en Hanekamp laten zien dat het wantrouwen van boeren in de overheid gerechtvaardigd is”, reageert NMV-voorzitter Harm Wiegersma. „Boeren willen hun bedrijfsbeleid best kritisch onder de loep nemen, dat hebben we de afgelopen jaren veelvuldig laten zien. Maar de overheid en de wetenschap moeten ook eens kritisch naar zichzelf kijken.”
Tweede Kamerleden Roelof Bisschop (SGP) en Jaco Geurts (CDA) hebben al aangegeven deze kwestie in de Kamer aan de orde te stellen. Ze willen Hanekamp en Rotgers uitnodigen om hun bevindingen met de vaste Kamercommissie voor Landbouw te delen, zodat die vervolgens uitleg kan vragen bij de minister.
Tekst: Wim van Gruisen
Zoon van een Zuid-Limburgse pluimveehouder met eigen slachterij, geschoold als econoom. Sinds 2011 in dienst van Agrio, waar hij artikelen schrijft voor de regio- en vakbladen en de Agrio-websites. Zijn focus lag aanvankelijk op landbouweconomie, tegenwoordig vooral op de Haagse en Brusselse politiek.
Beeld: Geesje Rotgers, Huib Schoonhoven