D66 lanceert nieuw plan voor toekomstbestendige landbouw. 'De overheid moet de leiding nemen.'

Wat D66 betreft moet de sector bewegen naar kringlooplandbouw. "Wat D66 betreft is kringlooplandbouw de oplossing om op lange termijn voedselzekerheid te bieden én goed voor de natuur, de boer en de consument te zorgen", schrijft Tjeerd de Groot, de opsteller van het plan. Die kringlooplandbouw houdt dan in dat boeren grond niet enkel inzetten voor het verbouwen van diervoeder, dat ze hun dieren niet voeden met voedsel dat ook geschikt is voor menselijke consumptie, dat ze minimaal gebruik maken van gewasbeschermingsmiddelen, en geen gebruik maken van kunstmest. En dat ze werken volgens de principes van een dierwaardige veehouderij.

Kringloopwet

Dit wil D66 voor elkaar krijgen met een kringlooplandbouwwet, die de bovenstaande doelen vastlegt voor 2040, met tussendoelen in de jaren daarvoor. In die wet komen ook regels voor de verwerkende industrie en de retail; die moeten transparant zijn over het voedsel dat zij verkopen, zodat consumenten een bewuste keuze kunnen maken.

Naast de wet komen er ook een kringloopstandaard en een kringloopbijdrage. De kringloopstandaard toont in hoeverre een bedrijf aan de kringloopvereisten voldoet, en de bijdrage is een heffing die bedrijven moeten betalen over producten die nog niet volledig aan die standaard voldoen. D66 wil die bijdrage heffen bij de verwerkende industrie, en dus niet bij de boer zelf. Zo hoopt de partij de boer te ontlasten van allerlei extra kosten en regels.

Vraagkant

Ook wil de partij de vraagkant stimuleren. Dat wil ze vooral doen via de supermarkten. Die mogen geen kiloknallers meer verkopen, zullen hun winkels anders moeten inrichten en een ander reclame- en prijsbeleid voeren. Ook moeten ze transparant zijn over hun producten, inclusief over de prijs die de boer daarvoor krijgt. Supermarkten krijgen dan een score die laat zien in hoeverre zij bijdragen aan bewuste keuzes door de consument, en die score wordt elk jaar opnieuw berekend. Op die manier hoopt D66 dat supermarkten in hun inkoopbeleid meer de nadruk leggen op producten van kringlooplandbouw.

Daarnaast denkt D66 aan alternatieve inkomensbronnen voor de boer. Dat gaat onder meer voor een toereikende, langjarige financiering van agrarisch natuurbeheer en door alternatieve markten, zoals die voor plantaardige bouwmaterialen (die ook nog eens CO2 opslaan).

Tijdstip

Het tijdstip waarop D66 dit plan lanceert, twee weken voor de verkiezingen, is opvallend. De Kamer is met reces en zal voorlopig niet over dit plan debatteren. De partij staat in de peilingen op fors zetelverlies (zes tot tien zetels in plaats van de vierentwintig nu) en het is allerminst zeker dat ze na de verkiezingen deelneemt aan een nieuwe coalitie. De Groot zelf staat op de tiende plaats op de kandidatenlijst van D66, en het is dus onzeker of hij nog terugkeert in de Kamer. Daarmee is de vraag wie dit plan dan onder de aandacht van een nieuwe regering moet brengen, indien de opsteller daarvan zelf niet meer verkozen wordt.